Phân loại người thợ Nail: Vấn đề gai góc của nhiều chủ tiệm Nail tại Hoa Kỳ

Theo quy định chung của luật pháp Hoa Kỳ, khi chủ nhân thuê người lao động và có quyền kiểm soát những gì sẽ được thực hiện và như thế nào mà công việc sẽ thực hiện, thì người lao động đó sẽ là công nhân viên (employee) của chủ. Trái lại, người lao động sẽ được kể là người làm việc độc lập hay tự doanh (independent contractor/self-employed) nếu người chủ trả tiền công chỉ có quyền kiểm soát hoặc chỉ đạo kết quả của công việc mà thôi.

Tại Hoa Kỳ, việc phân loại người lao động  là “employee” hay “independent contractor” là vấn đề hết sức quan trọng, bởi sự phân loại này là mấu chốt tạo nên những khác biệt rất lớn liên quan đến những quy định về thuế vụ và việc áp dụng luật lệ lao động đối với người lao động.

Về mặt thuế vụ, người lao động theo dạng “employee” sẽ được chủ giữ lại các khoản thuế trong mỗi kỳ lương để nộp trước cho sở thuế liên bang IRS và tiểu bang (nếu có) theo luật định, và người chủ cũng phải góp phần trả thuế an sinh xã hội (FICA) và thuế trợ cấp thất nghiệp (FUTA) cho người “employee.” Đến hết năm làm việc, “employee” sẽ nhận được mẫu W-2 để khai thuế lợi tức (income tax). Về phần luật lao động, người chủ phải luôn tôn trọng các quy định liên quan đến mức lương tối thiểu và lương overtime theo đúng luật liên bang và tiểu bang khi trả lương cho “employee,” kể cả trường hợp “employee” hưởng lương theo phần trăm/huê hồng (commission), hay theo từng thành phẩm. Quy định này không áp dụng cho một số ít “employee” thuộc thành phần miễn trừ (exempt employee).  Ngoài ra tại hầu hết các tiểu bang, luật lao động cũng buộc chủ phải cung cấp bảo hiểm tai nạn lao động (worker’s compensation insurance) cho “employee.”

Trái với người “employee,” người lao động làm việc cho chủ theo dạng “independent contractor” là người tự doanh, sẽ không bị khấu trừ trước các khoản thuế khi lãnh tiền công vì người này có bổn phận và chịu trách nhiệm tự trả thuế lợi tức cùng với thuế tự doanh (self-employment tax) tính trên số lợi tức của mình. Và chủ cũng không cần phải góp phần trả thuế an sinh xã hội và thuế trợ cấp thất nghiệp cho người “independent contractor,” cũng như không bị ràng buộc bởi luật lao động nếu sử dụng người lao động là “independent contractor.”

Do sự khác biệt trong vấn đề thuế vụ và luật lệ lao động giữa “employee” và “independent contractor” như vừa tóm lược trên đây, cơ quan thuế vụ liên bang IRS và các cơ quan lao động lâu nay vẫn rất quan tâm về tình trạng một số doanh nghiệp cố tình phân loại người lao động là “independent contractor” với chủ đích tránh phí tổn khi phải trả các khoản thuế theo luật thuế vụ, đồng thời cũng để không bị ràng buộc bởi các quy định của luật lao động. Và theo nguyên tắc chung thì hầu hết người lao động luôn được IRS và các cơ quan thuế vụ phỏng đoán là “employee” của chủ.  Do đó khi bị kiểm tra, chủ nhân sử dụng “independent contractor” có bổn phận phải chứng minh việc phân loại sao cho đúng đòi hỏi của luật lệ hiện hành.  Riêng trong nghề Nail của người gốc Việt, rất nhiều chủ tiệm khắp nơi cũng do vấn đề này mà đã gặp vô số rắc rối trong những cuộc kiểm tra của các cơ quan lao động diễn ra từ suốt mấy năm qua.

Người làm Nail là “employee” hay “independent contractor”?

Trong nghề Nail tại Hoa Kỳ, luật lệ cho phép người thợ Nail có thể là “employee” của chủ, hoặc làm dưới dạng “independent contractor/self employed.” Tài liệu mới nhất của văn phòng thống kê lao động thuộc Bộ Lao Động Hoa Kỳ (U.S. Bureau of Labor Statistics) cho biết vào thời điểm năm 2012, có khoảng 27% người trong nghề Nail là “self-employed”.

Trong nghề Nail của người Việt tại Hoa Kỳ, hầu hết chủ tiệm lâu nay vẫn áp dụng phương thức ăn chia với thợ và cấp mẫu 1099-MISC để thợ tự khai thuế, có nghĩa rằng đã phân loại người thợ đó là “independent contractor/self employed.”  Nhưng đến năm 2012 vừa qua, Bộ Lao Động liên bang cho biết nhiều chủ tiệm Nail đã phân loại thợ Nail một cách sai trái, và vì vậy đã vi phạm luật lao động khiến thợ Nail không được hưởng các quyền lợi lao động theo đúng quy định. Và từ vài năm nay, Bộ Lao Động liên bang đã ký thoả thuận với nhiều tiểu bang để cùng tiến hành những đợt kiểm tra mà kết quả là rất nhiều chủ tiệm Nail đã bị phạt vạ khá nặng nề vì phân loại thợ Nail là “independent contractor/self employed” không đúng luật lệ lao động.

Ngày 15 tháng Chín 2014 vừa qua, Bộ Lao Động liên bang cho biết lần đầu tiên đã hỗ trợ một ngân khoản $10,225,183 cho cơ quan lao động của 19 tiểu bang để giúp việc tổ chức hoặc gia tăng các phương thức phát hiện những chủ nhân phân loại người lao động cách sai trái, cùng với những trường hợp thuê nhân công trả tiền chui bất hợp pháp. Ngoài ra, 4 trong số 19 tiểu bang vừa kể còn được chia nhau nhận thêm $2 triệu Mỹ kim từ Bộ Lao Động liên bang vì đã có những nổ lực đặc biệt nhằm phát hiện những chủ nhân phân loại trái phép người lao động. Sự kiện vừa kể trên đây là dấu báo cho thấy giới chủ tiệm Nail khắp nơi nhất định sẽ còn tiếp tục bị kiểm tra nhiều hơn nữa bởi các cơ quan lao động trong thời gian sắp đến.

Như đã đề cập bên trên, việc phân loại là mấu chốt tạo nên những khác biệt rất quan trọng liên quan đến vấn đề thuế vụ và áp dụng luật lệ lao động đối với người lao động, và thợ Nail cũng không ngoại lệ. Vấn đề rắc rối là việc phân loại này cho đến nay vẫn còn rất phức tạp vì sự không rõ ràng của các thứ luật, mà đặc biệt là sự thiếu đồng nhất giữa các quy định của luật thuế vụ và luật lao động của liên bang và các tiểu bang. Vì vậy, đó đây vẫn có trường hợp cùng một người thợ Nail được IRS công nhận là “independent contractor,” nhưng lại được xem là “employee” bởi các cơ quan lao động.  Đó là chưa kể đến những tiêu chuẩn và quy định khác biệt giữa luật lao động của các tiểu bang trong việc phân loại người lao động.

Tóm lại, luật pháp Hoa Kỳ từ trước đến nay vẫn cho phép người thợ Nail có quyền làm việc như “employee” của chủ tiệm, hoặc làm dưới dạng “independent contractor/self-employed”. Tuy nhiên, nếu thợ Nail là “independent contractor/self-employed,” luật đòi hỏi chủ tiệm khi bị kiểm tra bởi cơ quan thuế vụ hay lao động, phải chứng minh người thợ đó đã được phân loại theo đúng quy định của từng cơ quan, dựa trên luật lệ riêng của mỗi tiểu bang. Và việc phân loại này cho đến nay vẫn còn nhiều vấn đề rất phức tạp, đòi hỏi phải có sự hiểu biết tường tận về các lãnh vực thuế vụ và luật lệ lao động của cả liên bang và tiểu bang, chứ không phải chỉ đơn giản là dùng một bản hợp đồng để dán nhản hiệu “independent contractor” lên người thợ Nail như nhiều chủ tiệm người Việt vẫn nghĩ như vậy.