Mọi người đều biết rằng sự kiện đảng Cộng Hòa nắm được quyền kiểm soát cả hai viện Quốc Hội do kết quả cuộc bầu cử vừa qua, chắc chắn đem đến nhiều khó khăn cho Tổng Thống Obama trong hai năm cuối cùng của nhiệm kỳ và tình hình đối đầu Hành Pháp-Lập Pháp sẽ nhiều lần xảy ra.

Như dư luận đã dự đoán, va chạm đầu tiên sẽ là hai dự luật, một được Cộng Hòa mạnh mẽ thúc đẩy nhưng Hành Pháp chưa quyết định, và một được Hành Pháp tán thành nhưng Hạ Viện Cộng Hòa còn trì hoãn chưa thông qua.

198207-Obama-Australia-400

Tổng Thống Obama một mình bước ra khỏi máy bay Air Force One vừa đáp xuống căn cứ Không Quân Amberley gần Brisbane, Australia, hôm Thứ Bảy, để đến tham dự hội nghị thượng đỉnh G-20. Có lẽ ông sẽ phải có hành động đơn phương về vấn đề cải tổ luật di dân khi trở về Mỹ. (Hình: Greg Wood/AFP/Getty Images)

Hệ thống đường ống dẫn dầu Keystone XL từ Canada về Texas được khởi sự từ năm 2008, nhưng dự án xây dựng đoạn đi ngang Nebraska còn hoãn lại từ 2010 vì những quan ngại về tác động ảnh hưởng tới môi trường.

Tổng Thống Obama đang công du ở Myanmar, hôm Thứ Năm, nói với các phóng viên rằng ông không thay đổi lập trường về việc này và sẽ đồng ý khi chính quyền hoàn thành toàn bộ nghiên cứu và quy định phương án khả thi.

Ngày Thứ Sáu, Hạ Viện biểu quyết 252-161 chấp thuận dự án. Tổng Thống Obama có thể phủ quyết không ký ban hành đạo luật, tuy nhiên các giới quan sát cho rằng đây không phải là vấn đề có tầm quan trọng thiết yếu và hành động ấy có hai đến uy tín nên có lẽ ông sẽ không làm.

Vụ đối đầu thứ nhì về dự luật S.744, cải tổ chính sách di dân, quan trọng và phức tạp hơn nhiều, có tác động rộng lớn trên các lãnh vực chính trị, kinh tế, xã hội. Dự luật do Thượng Nghị Sĩ Dân Chủ Charles Schumer tiểu bang New York soạn thảo, và được bảo trợ bởi “Bát Nhân Bang,” nhóm 8 thượng nghị sĩ thuộc cả hai đảng. Ngày 27 tháng 6 năm 2013, Thượng Viện biểu quyết thông qua bằng số phiếu 68-32.

Dự luật S.744 bao gồm nhiều nội dung nhưng hai điểm chính là: cho các di dân lậu đang sống ở Mỹ được hưởng quy chế hợp pháp để cuối cùng có thể nhập quốc tịch, và tăng thêm 40,000 nhân viên tuần tra biên giới. Với biện pháp ấy, từ 5 đến 11 triệu di dân bất hợp pháp không bị đe dọa trục xuất nếu không phạm tội hình sự và sẽ dần dần được cải thiện quy chế trở thành thường trú nhân hay công dân Mỹ trong khoảng thời gian 13 năm.

Tuy nhiên Hạ Viện trì hoãn không đưa ra thảo luận để đi tới biểu quyết, mặc dầu Tổng Thống Obama đã nhiều lần vận động đề nghị và cuối cùng de dọa sẽ dùng quyền lực hiến định để ký ban hành bằng sắc lệnh của Hành Pháp, nếu trước cuối năm nay Hạ Viện vẫn không có quyết định. Dù hầu hết đều đồng ý rằng luật di dân hiện nay có nhiều khiếm khuyết, không hữu hiệu, những người Cộng Hòa bảo thủ chống dự luật S.744 vì nhiều lý do trong đó có cả vấn đề tác động đến bầu cử trong tương lai khi thành phần cử tri chuyển biến có lợi cho phía Dân Chủ.

Chủ Tịch Hạ Viện John Boehner nói là Cộng Hòa chủ trương tiếp cận theo một đường lối cục bộ hơn với từng vấn đề thay vì một dự luật cải tổ toàn diện có những rắc rối phức tạp không giải quyết được thỏa đáng. Theo ông Cộng Hòa sẽ đưa ra một dự thảo luật trong đó không đề ra chính sách nhập tịch và những nội dung khác chẳng hạn như chiếu khán cho nhà thầu và công nhân vào Mỹ làm việc.

Thượng Nghị Sĩ Schumer, tác giả dự luật S.744 cho rằng những dự luật cục bộ như vậy không có hiệu quả và Dân Chủ sẽ không tán thành. Cựu thống đốc Cộng Hòa tiểu bang Florida, ông Jeb Bush, kêu gọi Hạ Viện thông qua dự luật cải tổ toàn diện và đề nghị Cộng Hòa không nên tỏ ra là một trở lực trong vấn đề cải tổ.

Những tranh luận về cải tổ luật di dân rất đa dạng và không ai hoàn toàn đồng ý với một đường lối hành động. Tổng Thống Obama đã dự tính cải tổ hệ thống di dân ở Hoa Kỳ từ khi ông đắc cử nhiệm kỳ đầu năm 2008, nhưng những nỗ lực của ông đều bị chặn lại bởi các dân biểu Cộng Hòa ở Hạ Viện. Mặt khác, những người ủng hộ cải tổ lại cho rằng có nhiều điểm tổng thống đã chỉ thúc đẩy quá ít.

Cộng Hòa cũng có thể chứng minh rằng dự luật di dân cải tổ không được cử tri tán thành qua cuộc bầu cử vừa qua. Những thượng nghị sĩ Dân Chủ ủng hộ dự luật S.744 như Mark Pryor-Arkansas; Kay Hagan-North Carolina; Mark Udall-Colorado, đều thất bại trong cuộc bầu cử vừa qua. Ứng cử viên Greg Oman ủng hộ dự luật di dân không thắng được Thượng Nghị Sĩ Pat Roberts ở Kansas. Trong tình trạng Cộng Hòa bây giờ nắm cả hai viện, dự luật S.744 chắc chắn sẽ không thể tiến tới ở Quốc Hội.

Sau khi tái đắc cử và có triển vọng sẽ là lãnh đạo Thượng Viện, Thượng Nghị Sĩ Mitch McConnell-Cộng Hòa Kentucky, lạc quan phát biểu rằng Cộng Hòa có thể đi tới một số những thỏa hiệp hợp tác với tổng thống. Ông cũng hứa hẹn rằng sẽ không còn có việc đóng cửa chính quyền hay đe dọa không nâng cao trần nợ để nước Mỹ vỡ nợ như Cộng Hòa đã làm trước đây. Nhưng chỉ một ngày sau, suy nghĩ lại, ông tuyên bố: “Có lẽ tôi đã ngây thơ khi hy vọng rằng tổng thống nhìn vào kết quả cuộc bầu cử sẽ đứng ở trung tâm chính trị và làm việc cùng chúng tôi. Nhưng những dấu hiệu đầu tiên không tỏ ra là tốt.”

Cũng trong thời gian còn đang công du Á Châu, Tổng Thống Obama hôm Thứ Năm một lần nữa đã khẳng định thái độ cương quyết của mình ở buổi họp báo chung với bà Aung San Suu Kyi tại Yangon Myanmar. Ông giải thích cho các phóng viên: “Tôi đã để một năm cho Hạ Viện tiến tới và ít nhất là biểu quyết về dự luật Thượng Viện. Họ không làm được như vậy và tôi đã báo cho chủ tịch John Boehner rằng nếu Quốc Hội không có hành động, tôi có thể dùng tất cả quyền lực hợp pháp của mình để hệ thống hoạt động tốt hơn. Và bây giờ đó là điều sắp xảy ra.”

Ba thượng nghị sĩ Cộng Hòa trong nhóm “Bát Nhân Bang,” Lindsey Graham (SC), Marco Rubio (FL) và John McCain (AZ), gần đây đã gởi thư cho tổng thống đề nghị ông không nên có hành động độc lập, nghĩa là không nên ban hành sắc lệnh về luật di dân. Nhưng có lẽ Tổng Thống Obama không theo sự can ngăn này.

Ông có thể bị đàn hặc (impeach) như lời đe dọa của một số người Cộng Hòa. Tuy nhiên là một cá nhân cứng cỏi, giáo sư luật khoa Ðại Học Harvard, có thể ông tin ở căn bản pháp lý của mình trong việc sử dụng quyền của Hành Pháp và sẽ không lùi bước. Cho nên chỉ có thể chờ xem cuộc đối đầu Cộng Hòa Dân Chủ này sẽ đưa nước Mỹ đến đâu.

 

VuNguyen

Vu Nguyen

VuNguyen

Posted by VuNguyen

: