Tại những buổi vận động tranh cử khắp bang Iowa, một số ứng cử viên và cử tri giận dữ đổ lỗi cho chính giới ở Washington về những vấn đề của đất nước.
Cử tri lo ngại về ảnh hưởng ngày càng tăng của nguồn tiền vận động chính trị to lớn và những chính trị gia thâm căn cố đế dường như đang ủng hộ ba ứng cử viên chống lại tập đoàn đương quyền – doanh nhân Donald Trump, Thượng nghị sĩ Ted Cruz và Thượng nghị sĩ Bernie Sanders – nhiều hơn so với dự kiến trong những cuộc khảo sát ý kiến cử tri.
Chỉ vài ngày trước những cuộc bầu cử chọn ứng cử viên cho đề cử tổng thống ở Iowa vào ngày thứ Hai, hàng trăm người đứng hàng giờ trong cái lạnh buốt giá để xem Trump phát biểu tại một sự kiện ở Đại học Drake tại thành phố Des Moines. Nhiều trích nói rằng việc ông Trump không có kinh nghiệm chính trị và tự tài trợ chiến dịch tranh cử của mình chính là lý do để bỏ phiếu cho tỉ phú bất động sản này.
“Tôi nghĩ có rất nhiều sự tức giận với tập đoàn đương quyền, và tôi nghĩ việc đó là bình thường. Tôi nghĩ tập đoàn đương quyền nên được cải tổ vì họ đã thất bại trong quá khứ,” Jack, một người ủng hộ ông Trump từ thành phố Cedar Rapids bang Iowa, nói. Người này không cho biết họ của mình.
Các ứng cử viên đang tranh thủ lợi dụng nhận thức của cử tri cho rằng tập đoàn đương quyền chống lại lợi ích của họ. Đối thủ lớn nhất của ông Trump, Thượng nghị sĩ Ted Cruz, đã biến việc ông ta bị nhiều người không ưa ở Washington thành lợi thế cho mình.
“Nếu bạn thấy một ứng cử viên thân thiết với Washington thì hãy chạy trốn,” ông Cruz nói với một đám đông hàng trăm người ở thành phố Ames bang Iowa hôm thứ Bảy. Đám đông khán giả hò reo khi ông Cruz gợi ý dẹp Sở Thuế vụ và nhiều cơ quan chính phủ khác.
Ứng cử viên Đảng Cộng hòa Ted Cruz phát biểu trong một buổi vận động tranh cử ở Ames, Iowa, ngày 30 tháng 1, 2016.
“Nhiều chính trị gia nói một đằng khi đi vận động tranh cử, và khi tới Washington thì họ lại làm một nẻo. Chuyện này xảy ra ở cả hai đảng và tôi mệt mỏi về chuyện đó,” Paul, người nói rằng ông là đồng chủ tịch hỗ trợ chiến dịch tranh cử của ông Cruz ở cấp quận hạt. Nhưng cũng giống như nhiều cử tri ủng hộ những ứng cử viên nổi dậy, ông Paul từ chối cho biết họ của ông.
‘Tìm kiếm thay đổi thực sự’
Cử tri theo Đảng Cộng hòa tại những buổi vận động tranh cử ở Iowa nói rằng kinh tế, nhập cư bất hợp pháp và tình trạng của quân đội Mỹ là những vấn đề hàng đầu mà họ quan tâm, nhưng thừa nhận rằng không có vấn đề nào trong số này có thể được giải quyết với hệ thống hiện thời.
“Ngay cả những người theo Đảng Cộng hòa khắp toàn quốc cũng thích một người ngoài chính giới hơn, người mà theo nhận thức của họ không phải là một phần của những vấn đề mà chúng ta đang thấy ở Washington hiện giờ,” Matt Strawn, một cựu chiến lược gia chính trị củ Đảng Cộng hòa, nhận định.
Nhưng sự tức giận không chỉ giới hạn ở những người theo Đảng Cộng hòa.
“Cử tri tức giận giờ có mặt khắp hệ tư tưởng chính trị,” Dennis Goldford, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Drake, cho biết.
Tại một cuộc bầu cử mô phỏng ở đại học này vào tuần trước, sinh viên cũng bày tỏ phần nào sự chán ghét đó đối với Washington giống như những cử tri lớn tuổi. Những người theo Đảng Dân chủ, những người nói họ không tin tưởng giới tài phiệt Phố Wall, ủng hộ Bernie Sanders, Thượng nghị sĩ bangVermont, người tự gọi mình là “người có tư tưởng xã hội chủ nghĩa dân chủ.” Ông Sanders hô hào cải cách ngành dịch vụ tài chính, bao gồm chia nhỏ những ngân hàng lớn.
Một người ủng hộ ứng cử viên Hillary Clinton nêu bật cảm giác chung trong đám đông sinh viên.
“Tôi nghĩ mọi người đã chán ghét đường lối cũ rồi và tìm kiếm sự thay đổi thực sự nào đó,” sinh viên năm ba Jonathan Rudnick nói.
“Bạn đang thấy những chủ đề mang tính dân túy được nhiều người ủng hộ, bởi vì những người đang làm việc vất vả hơn nhưng vẫn chật vật chi trả hóa đơn sinh hoạt, họ tin rằng hệ thống bị làm cho lệch lạc theo hướng bất lợi cho họ,” giáo sư Goldford nói.
Những cuộc bầu cử sơ bộ ở khắp Iowa vào tối thứ Hai đánh dấu bước đầu tiên cho những ứng cử viên hy vọng tới được đích đến cuối cùng ở Washington – nơi mà nhiều người trong số họ đả kích trong suốt chiến dịch tranh cử.
Những cuộc bỏ phiếu ở Iowa khởi động một tiến trình diễn ra theo từng bang mà thông qua đó cử tri Mỹ chọn những ứng cử viên trong đảng của họ cho cuộc bầu cử tổng thống diễn ra vào tháng 11 tới.
