Ông Obama công du Á châu trong lúc Mỹ đang bận tâm vấn đề Ukraine
Tổng thống Mỹ Barack Obama đã bắt đầu chuyến công du châu Á với mục đích trấn an đồng minh về cam kết của Mỹ đối với khu vực này.
Ông sẽ lần lượt đến các nước Nhật Bản, Nam Hàn, Malaysia và Philippines.
Nhà Trắng cho biết chuyến công du này sẽ tập trung vào quan hệ kinh tế nhưng vấn đề an ninh khu vực, trong đó có sức mạnh ngày càng tăng của Trung Quốc, nhiều khả năng sẽ bao trùm các cuộc thảo luận.
Các đồng minh châu Á hiện đang quan ngại về khả năng Mỹ chú trọng đến khu vực này do nước này đang có nhiều ưu tiên khác nhau, các phân tích gia nhận định.
‘Châu Á cần Mỹ’
Chuyến đi là cơ hội để củng cố tầm quan trọng của châu Á đối với Mỹ và tái thiết lập các mối quan hệ ở mức lãnh đạo cao nhất, ông PJ Crowley, cựu trợ lý Ngoại trưởng Mỹ nói với BBC.
“Nhiều đồng minh truyền thống… xem trọng sự hiện diện của Mỹ trong khu vực để cân bằng lại với Trung Quốc vốn ngày càng quả quyết,” ông nói thêm.
Chuyến đi từ ngày 23 đến 29/4 này của ông Obama diễn ra gần bảy tháng sau khi ông hủy một chuyến thăm đến khu vực do Chính phủ Mỹ bị đóng cửa.
Dự kiến ông sẽ có buổi ăn tối thân mật với Thủ tướng Nhật Shinzo Abe và các cuộc gặp song phương khác với các nhà lãnh đạo Nam Hàn, Malaysia và Philippines.
Nguyên thủ Mỹ được mong chờ sẽ cân bằng giữa việc củng cố mối quan hệ với các đồng minh Á châu với việc cải thiện quan hệ giữa các nước này với nhau, nhất là quan hệ giữa Tokyo với Seoul.
Hai nước này đang bất hòa do có tranh chấp lãnh thổ trên biển và do các vấn đề lịch sử liên quan đến quá khứ xâm lược của Nhật.
Tuy nhiên Mỹ muốn hai nước cùng hợp tác trên vấn đề Bắc Hàn giữa bối cảnh các hành động nhằm chấm dứt tham vọng hạt nhân của Bình Nhưỡng bế tắc đã lâu.
Hồi tháng trước, Mỹ đã đứng ra trung gian cho một cuộc gặp gỡ giữa lãnh đạo hai nước Nhật-Hàn.
Căng thẳng Trung-Nhật
Nhật đang có căng thẳng với các nước láng giềng về vấn đề lịch sử
Mối quan hệ giữa Tokyo và Beijing cũng là một chủ đề quan trọng trong nghị trình của ông Obama ở Nhật.
Hiện nay giữa Trung Quốc và Nhật Bản đang có căng thẳng trên một loạt vấn đề, từ tranh chấp chủ quyền trên Biển Hoa Đông cho đến các tình cảm liên quan đến lịch sử.
Nhật hiện vẫn nhờ Mỹ đảm bảo an ninh cho mình trong khuôn khổ một hiệp ước có từ sau khi kết thúc Đệ nhị Thế chiến.
Thủ tướng Abe muốn quân đội Mỹ ra tuyên bố rõ ràng ủng hộ Nhật trong vấn đề tranh chấp quần đảo mà họ gọi là Senkaku còn Trung Quốc gọi là Điếu Ngư.
Trước thềm chuyến thăm, ông Obama đã gửi thư trả lời nhật báo Yomiuri của Nhật rằng Mỹ chống lại ‘bất kỳ nỗ lực nào nhằm phá hoại sự quản lý của Nhật đối với các hòn đảo này’.
Mỹ cũng mong muốn Nhật đảm trách trách nhiệm lớn hơn cho an ninh của chính họ – một điểm mà cả hai ông Obama và Abe nhiều khả năng sẽ đồng thuận.
Một chủ đề quan trọng nữa là tiến triển của Hiệp ước Đối tác Xuyên Thái Bình Dương, một thỏa thuận thương mại mà các nước tham gia với phải ký kết với nhau.
Bất đồng giữa Washington và Tokyo về thuế quan các mặt hàng nông nghiệp đã trở thành một trở ngại chính trong việc ký kết TPP.
