Hơn 150.000 người bị buộc phải tháo chạy khỏi Mosul sau khi thành phố lớn thứ nhì của Iraq và nhiều thị trấn khác rơi vào tay phiến quân Hồi giáo.
Các binh sỹ chính phủ cũng được nhìn thấy trong dòng người sơ tán sau khi Mosul và phần lớn tỉnh Nineveh bị hàng trăm tay súng ISIS chiếm giữ.
Thủ tướng Iraq Nouri Maliki đã kêu gọi Quốc hội tuyên bố tình trạng khẩn cấp trên toàn quốc.
Hoa Kỳ nói những diễn biến mới nhất cho thấy ISIS là mối đe dọa cho cả khu vực.
Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Jen Psaki nói tình hình tại Mosul là “đặc biệt nghiêm trọng” và cho biết Hoa Kỳ ủng hộ một “phản ứng mạnh mẽ” để “đẩy lùi hành động xâm lược này”.
Người phát ngôn của Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon nói ông “quan ngại sâu sắc” trước tình hình hiện nay.
Ông cũng kêu gọi chính phủ Iraq và chính quyền vùng Kurdistan hợp tác để tái thiết an ninh trong khu vực.
Người dân địa phương nói những lá cờ thánh chiến đã được giăng trên nhiều tòa nhà và các tay súng nói trên loa lớn rằng họ đã “đến để giải phóng Mosul”.
“Tình hình trong thành phố rất hỗn loạn và không có ai ở đó để giúp đỡ chúng tôi,” ông Umm Karam, một công chức nhà nước, nói.
Nhiều đồn cảnh sát đã bị thiêu cháy và hàng trăm tù nhân được phóng thích.
“Quân đội chính phủ đã vứt vũ khí, thay quần áo, bỏ lại xe của mình phía sau và tháo chạy khỏi thành phố,” một người đang trên đường sơ tán nói với hãng thông tấn AFP.
Trong khi đó, tòa lãnh sự Thổ Nhĩ Kỳ ở Mosul xác nhận 28 tài xế xe tải là công dân nước này đã bị phiến quân bắt cóc ở tỉnh Nineveh.
Xác xe quân sự nằm rải rác trên các con đường ở Mosul
Các nguồn tin nói với BBC tiếng Ả Rập rằng hàng chục nghìn người tỵ nạn đang đổ về ba thị trấn trực thuộc vùng Kurdistan lân cận, nơi chính quyền đã dựng lều tạm cho họ.
Thủ tướng Kurdistan Nechirvan Barzani đã ra thông cáo kêu gọi cơ quan chuyên trách về vấn đề người tỵ nạn của Liên Hiệp Quốc giúp đỡ.
Các nguồn tin an ninh nói với BBC giao tranh khốc liệt đã nổ ra giữa quân đội Iraq và các tay súng ISIS (Nhà nước Hồi giáo ở Iraq và Levant) tại thị trấn Rashad, gần thị trấn Kirkuk, nằm về phía đông nam của Mosul.
Một số tin cho biết các binh sỹ thánh chiến đã chiếm nhiều khu vực của thành phố Kirkuk và hai thị trấn khác trực thuộc tỉnh Salaheddin lân cận.
Trong một bài phát biểu trên sóng truyền hình, ông Maliki nói lực lượng an ninh đã được đặt trong “mức báo động cao nhất”.
Ông cũng cho biết đã yêu cầu Quốc hội tuyên bố tình trạng khẩn cấp trên toàn quốc, điều sẽ cho phép áp đặt lệnh giới nghiêm và kêu gọi tổng động viên.
ISIS cũng đã chiếm giữ thị trấn Nineveh nhiều tháng nay và trong tuần qua đã thực hiện hàng loạt vụ tấn công nhằm vào các thị trấn ở phía tây và bắc Iraq, khiến nhiều người thiệt mạng.
Sau năm ngày giao tranh, lực lượng này đã kiểm soát những địa điểm chính ở Mosul, nơi có dân số khoảng 1,8 triệu người.
Hàng trăm chiếc xe từ Mosul gây tắc nghẽn giao thông bên ngoài thành phố Erbil lân cận
Chính phủ Iraq đang gặp nhiều khó khăn trước làn sóng bạo lực giáo phái khiến gần 800 người, trong đó có 603 thường dân, thiệt mạng chỉ trong tháng Năm, theo số liệu của Liên Hiệp Quốc. Hơn 8.860 người đã thiệt mạng trong cả năm 2013.
ISIS đã triển khai các cuộc tiến công ở cả Iraq và Syria, chiếm giữ nhiều vùng lãnh thổ trong chiến dịch nhằm thiết lập một khu vực quân sự ở vùng biên giới giữa hai nước.
Một phần của thành phố Ramadi, thủ phủ tỉnh Anbar, và phần lớn thành phố Falluja lân cận đã nằm dưới sự kiểm soát của ISIS và các đồng minh kể từ hồi cuối tháng 12.
