Căng thẳng Anh – Trung tăng lên sau khi Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Anh vừa ra thông báo yêu cầu Bộ Ngoại giao triệu tập Đại sứ Trung Quốc ở London sau vụ các dân biểu Anh bị ngăn không cho đến Hong Kong.
Hôm nay 10/12/2014, trong một thông báo có từ ngữ mạnh mẽ, Ủy ban Đối ngoại thuộc Hạ viện Vương Quốc Anh nói Bộ Ngoại giao đã có phản ứng “không đủ mạnh” và nay cho rằng chính quyền Anh cần có thái độ với cơ quan đại diện ngoại giao Trung Quốc.
Không lâu sau khi vụ việc dân biểu Anh bị cấm đến Hong Kong bùng ra, Đại sứ Lưu Hiểu Minh của Trung Quốc có đăng bài trên trang Sunday Telegraph tại Anh nói Sứ quán Trung Quốc đã cảnh báo các dân biểu Quốc hội Anh nhiều lần là “đừng can thiệp vào chuyện Hong Kong”.
Một nhóm dân biểu Anh đã lên kế hoạch đến Hong Kong để tìm hiểu về tình hình sau các đợt biểu tình đòi dân chủ từ tháng 9.
Nay, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Sir Richard Ottoway nói:
“Quyết định của chính phủ Trung Quốc ngăn không cho Ủy ban Đối ngoại đến Hong Kong là một sự xúc phạm tới Hạ viện nói riêng và cả Anh Quốc nói chung.
“Chúng tôi không cho rằng phản ứng tới nay của Bộ Ngoại giao là đủ mạnh. Chính phủ Anh phải phản ứng mạnh trước hành động công khai đối đầu chưa từng có bằng cách triệu tập Đại sứ Trung Quốc tới Bộ Ngoại giao.”
‘Hết rồi đừng đến’
Cách biệt quan điểm đến từ chỗ Trung Quốc coi sau năm 1997 Anh Quốc không còn dính líu gì đến Hong Kong còn phía Anh tin rằng hiệp ước trao trả Hong Kong về cho Bắc Kinh vẫn cho London những trách nhiệm nhất định.
Đại sứ Lưu trong bài trên báo Anh hôm 7/12 viết:
“Trung Quốc không thể đồng ý cho Ủy ban Đối ngoại sang điều tra gì ở Hong Kong. Lý do rất đơn giản: từ khi trao trả lại năm 1997, Hong Kong là một phần của Trung Quốc.”
“Mọi vấn đề liên quan đến Hong Kong, gồm cả cải cách chính thì, chỉ thuần tuý là chuyện nội bộ của Trung Quốc.”
“Cái gọi là cuộc điều tra chỉ là việc can thiệp vào chuyện nội bộ đó”, ông Lưu Hiểu Minh viết.
Ông cũng yêu cầu phía Anh bày tỏ thái độ “tôn trọng Trung Quốc”.
Trái lại, quan chức Anh nói với báo chí như trang Sunday Times hôm 7/12, rằng họ diễn giải thỏa thuận về Hong Kong hoàn toàn khác, và cho rằng đây là một hiệp ước quốc tế cả hai bên phải tôn trọng.
Theo đó, Hong Kong được hưởng chế độ một quốc gia, hai chế độ và tại Hong Kong, luật Anh cùng hệ thống hành chính kiểu Anh và các quyền tự do dân chủ cơ bản phải được đảm bảo.
Chưa kể, như báo Anh viết, có cả triệu người Hong Kong vẫn mang hộ chiếu hải ngoại do Anh Quốc cấp và việc đảm bảo các quyền lợi của họ là nghĩa vụ của London.
Một phần dư luận Anh cũng bất bình ở chỗ bất cứ công dân Anh nào cũng có quyền đến Hong Kong ngắn ngày không cần visa trong khi một phái đoàn cao cấp của Hạ viện lại bị cảnh cáo thẳng thừng là sẽ không được cho nhập cảnh.
Được biết Bộ Ngoại giao Anh đã nêu vấn đề Trung Quốc ngăn phái đoàn nghị sỹ Anh tới Hong Kong với đại biện tại Đại sứ quán Trung Quốc ở London trong khi Đại sứ đi vắng.
Cả Thứ trưởng và Bộ trưởng ngoại giao Anh cũng đã nêu vấn đề này với người tương nhiệm của họ.
Tuy nhiên, các dân biểu Anh nói Bộ Ngoại giao cần làm mạnh hơn.
