California – Gần một tháng nay cá chết trắng đoạn bờ biển chạy dọc bốn tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế thuộc miền Trung Việt Nam, là cũng ngần ấy thời gian nhiều người dân Little Saigon lo lắng cho cuộc sống của người thân mình tại quê nhà.
Bà Đông Phương, cư dân Anaheim, cho biết: “Ngay khi đọc báo, xem tin tức trên đài thì tôi gọi ngay về cho anh chị em tôi đang sống ở Huế. Dù biết rằng mình căn dặn là thừa, nhưng tôi vẫn gọi cho mọi người, vì lo lắm. Bà con của tôi ở Huế nhiều lắm.”
Lo cho muối, nước mắm
Bằng giọng Huế mượt mà, bà Đông Phương nói: “Ngày xưa, mạ tôi hay kêu mấy đứa nhỏ tụi tôi đứa nào bị ngứa, ghẻ hay bị nổi mẩn đỏ ra biển tắm vài lần là hết liền. Nhưng giờ cảnh cá chết trắng bờ biển thì ai còn dám tắm? Chưa kể, nghĩ tới cảnh người thân tôi hằng ngày hít hà vị biển tôi cũng thấy không yên tâm.”
“Tôi dặn đi dặn lại là ngưng ăn cá biển một thời gian, cho đến khi mọi chuyện ổn định cái đã. Nhưng mà ổn định rồi thì cũng phải sau vài tháng hãy ăn. Nói gì thì nói, nếu ăn nhầm cá có độc thì không biết chuyện gì xảy ra nữa,” bà lo lắng.
Vừa nói chuyện, bà vừa chọn mua nước mắm và nói: “Từ ngày qua Mỹ đến giờ là 25 năm tôi không ăn nước mắm sản xuất tại Việt Nam, mà ăn nước mắm sản xuất tại Thái Lan. Không phải tôi chê, nhưng ăn loại nào thì quen loại đó. Nhưng giờ chuyện này xảy ra, thật tình là tôi không dám ăn nước mắm Việt Nam.”
“Cá Việt Nam là không dám ăn rồi đó, sợ lắm. Nếu ở đây nhập qua thì chắc chắn là không dám mua. Mua làm gì, lỡ cá bị ngộ độc thì sao. Hôm trước tôi thấy ở chợ có bán cá thác lác, nhưng tôi không mua,” bà cho hay.
Trong khi đó, ông Trương Sơn, cư dân Garden Grove, nói: “Chất độc chắc là mạnh lắm nên mới lan rộng đến như vậy. Tôi cảm thấy tội cho những người dân ở khu vực đó. Cá chết hàng loạt ở khu vực đó thì môi trường sẽ bị kiệt quệ, không thể đánh bắt ở gần đó được nữa. Người thân tôi ở Bà Rịa-Vũng Tàu, không biết có bị chất độc lan tới không, nên tôi cũng dặn người thân đừng đi tắm biển, và ngưng ăn hải sản một thời gian.”
“Cá chết không dám ăn đã đành, tôi sợ người dân khu vực đó lấy nước biển này làm muối thì không biết có bị nhiễm độc không. Nếu cá ở vùng đó làm nước mắm thì sợ rằng cũng bị nhiễm mấy chất độc đó,” ông nói tiếp.
Bà Thu Nguyễn, cư dân Santa Ana, cho biết: “Bây giờ, người thân tôi không dám ăn cá biển nữa, và có lẽ rất nhiều người cũng thế. Đến khi nào vụ việc này mới giải quyết xong cho người dân được nhờ? Tôi qua đây từ năm 1975, bên đó vẫn còn cha mẹ và một vài anh chị em tôi. Vì vậy, dù tôi ở đây tự làm tự sống, nhưng lúc nào cũng nghĩ về Việt Nam, vì nơi đó đã sinh ra tôi.”
“Chính vì luôn nghĩ về Việt Nam mà lúc nào tôi cũng lo. Lo vì mọi người ăn cái gì cũng có thể mắc bệnh. Ăn cá nuôi thì nhiễm kháng sinh. Ăn cá đồng thì bị nhiễm thuốc trừ sâu. Ăn cá biển thì nhiễm chất thải cực độc. Ăn thịt thì không dám ăn vì đủ thứ hóa chất như chất tạo nạc, chất kích thích… Ăn như vậy khác nào sống cùng bệnh ung thư, sống sao nổi?” bà phân tích.
 |
|
Ông Trương Sơn lo lắng: “Nước biển làm muối, cá làm nước mắm có bị ảnh hưởng không.” |
Rừng vàng, biển bạc đang bị tàn phá
Ông Huân Trần, cư dân Westminster, bực bội: “Gần một tháng trôi qua rồi mà không tìm ra nguyên nhân cá chết. Đây chính là sự vô trách nhiệm với người dân. Mới đây Bộ Tài Nguyên Môi Trường họp báo nhưng chỉ ngắn ngủi trong vài phút, lại không đưa ra được kết luận cụ thể về nguyên nhân tôm cá chết trắng bờ biển miền Trung, vậy họp báo làm gì cho mất thời gian?”
“Đó là chưa kể họ còn cho rằng chưa có bằng chứng công ty Đài Loan Formosa liên quan. Tôi cũng không hiểu sao họ không nhờ chuyên gia nước ngoài giúp kiểm tra hệ thống xả thải, rồi hóa chất mà công ty này sử dụng. Đúng là chuyện chỉ có ở Việt Nam,” ông nói.
Ông phân tích: “Với số lượng cá chết một diện rộng như vậy thì phải có ai đó thải ra một lượng chất độc lớn vì nếu không thì nước biển đã pha loãng chất độc. Điều này chỉ có thể gây ra bởi một nhà máy nào đó, tại sao không xem họ sản xuất cái gì và chất thải của họ có thể có chất độc hay không? Rồi khoanh vùng cá chết và nghiên cứu dòng đối lưu của nước ắt tìm ra thủ phạm. Bây giờ mà tìm chất độc trong nước biển thì trễ rồi. Họ đã ngưng thải và nước biển đã bị pha loãng.”
Trong khi đó, ông Trần Văn An, cư dân Garden Grove, nêu thắc mắc: “Tôi không biết mấy chục tấn cá chết giờ đang ở chỗ nào rồi? Thấy lo quá, an ninh quốc gia, sức khỏe, tính mệnh của con người Việt Nam không an toàn, được bảo đảm gì hết. Các giống loài ở biển chết hàng loạt, vậy con người thì sao? Sự việc tác động vào môi trường bề nổi là như vậy, nhưng có sự việc mà phải vài chục năm sau mới bộc phát ra. Khi đó hậu quả thật là khủng khiếp.”
“Chuyện hài chỉ có ở Việt Nam, cả tháng trời mà hệ thống công quyền Việt Nam vẫn không thể trả lời cho dân nguyên nhân là gì và cũng không thấy cảnh báo chính thức nào đến người dân về sự nguy hiểm khi tiếp xúc với nước biển trong khi làm việc, sinh hoạt, ăn uống… trong khi hàng triệu người Việt Nam đang dài cổ chờ. Đừng bao giờ đánh đổi phát triển kinh tế bằng hủy hoại môi trường, vì con cháu chúng ta sẽ gánh hậu quả,” bà Lý Thu Vân, cư dân Westminster, nói.
