Ngày 7.6, tỉ phú Petro Poroshenko đã tuyên thệ nhậm chức Tổng thống Ukraine trong bối cảnh bạo lực vẫn leo thang tại miền đông nước này.
Ông Petro Poroshenko cam kết duy trì sự thống nhất của Ukraine – Ảnh: AFP
Buổi lễ tuyên thệ nhậm chức của vị tỉ phú ngành bánh kẹo có biệt danh “vua chocolate” diễn ra tại trụ sở quốc hội ở thủ đô Kiev, với sự có mặt của Phó tổng thống Mỹ Joe Biden, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Herman Van Rompuy cùng hơn 20 đại diện từ các quốc gia khác, theo AFP. Nga đã cử đại sứ nước này tại Ukraine Mikhail Zurabov tham dự. Theo giới quan sát, đây là dấu hiệu cho thấy Moscow để ngỏ khả năng đối thoại với ông Poroshenko nhưng cũng chưa sẵn sàng công nhận vị tổng thống này vì còn phải chờ xem các diễn biến sắp tới.
Trong bài phát biểu nhậm chức, ông Poroshenko, 48 tuổi, cam kết giải quyết bất ổn ở miền đông, duy trì sự toàn vẹn lãnh thổ Ukraine và hàn gắn quan hệ với Nga. “Tôi tiếp quản chức tổng thống để duy trì và củng cố sự thống nhất của Ukraine. Công dân Ukraine sẽ không bao giờ có thể cảm nhận về hòa bình và an ninh chừng nào chúng tôi chưa cải thiện mối quan hệ với Nga”, tân tổng thống nói. Tuy nhiên, vẫn còn lắm trở ngại trong việc bình thường hóa quan hệ khi ông Poroshenko nhấn mạnh sẽ đưa Ukraine gia nhập EU và không chấp nhận vùng Crimea sáp nhập vào Nga. “Crimea sẽ vẫn luôn là một phần lãnh thổ của Ukraine”, ông Poroshenko khẳng định và cho biết đã nhấn mạnh điều này với Tổng thống Nga Vladimir Putin trong cuộc gặp mặt chớp nhoáng ở Pháp ngày 6.6. Đáp lại, AFP dẫn lời Tổng thống Putin nói trong cuộc gặp với ông Poroshenko rằng Nga hoan nghênh sáng kiến hòa bình của lãnh đạo Ukraine nếu nó giúp chấm dứt ngay tình trạng đổ máu ở miền đông Ukraine. Ông Putin cũng cảnh báo Nga sẽ hạn chế giao thương với Ukraine nếu Kiev vẫn tiến hành ký thỏa thuận hợp tác kinh tế lịch sử với EU trong vài tuần tới.
Tân tổng thống cũng đã vạch ra kế hoạch mang lại hòa bình cho miền đông, bao gồm đề nghị tổ chức bầu cử khu vực sớm và giảm quyền trung ương, tăng quyền cho địa phương. Ông kêu gọi các tay súng chống đối giải giới và bảo đảm sẽ ân xá cho những ai “tay không vấy máu”. Thế nhưng, có vẻ lời kêu gọi trên đã rơi vào khoảng không khi BBC dẫn lời các tay súng thân Nga ở Donetsk tuyên bố rằng dẫu 2 ông Poroshenko và Putin có nói gì trong cuộc gặp ở Pháp thì họ vẫn quyết tâm đẩy mạnh cuộc chiến chống quân chính phủ. Bằng chứng là giao tranh vẫn nổ ra ở một số vùng miền đông trong 2 ngày qua. Theo BBC, đụng độ vẫn không giảm gần thành phố Slovyansk và tiếng súng cũng đã vang rền ở thành phố Mariupol. Phe đòi tự trị còn cáo buộc quân đội dùng xe tăng để tấn công và để đáp trả, họ đã bắn hạ một máy bay của chính phủ gần Slovyansk. Phát ngôn viên quân đội Ukraine nói “một số thành viên phi hành đoàn” đã kịp thoát ra ngoài, song không tiết lộ thêm thông tin. Kiev cũng thừa nhận đã mất quyền kiểm soát 3 chốt an ninh ở khu vực biên giới với Nga. Đến tối qua, Reuters đưa tin Tổng thống Putin đã ra lệnh thắt chặt an ninh dọc biên giới với Ukraine.
Danh Toại
