TTO – Vào 9g sáng nay 29-1, tổng thống Mỹ Barack Obama bắt đầu đọc thông điệp liên bang 2014. Trong đoạn đầu bức thông điệp, ông Obama nhấn mạnh sẽ vượt qua “rào cản” là một Quốc hội Mỹ đang chịu sự chia rẽ sâu sắc giữa lưỡng đảng Dân Chủ- Cộng Hòa để thực hiện các quyết sách đặt ra.
Tổng thống Obama đọc thông điệp Liên bang 2014 – Ảnh: AP
Trong nhiệm kì 3 năm còn lại, ông chủ Nhà Trắng cam kết sẽ “làm hết sức mình để mở rộng thêm cơ hội cho các gia đình trên toàn nước Mỹ”. Trọng tâm được tổng thống Mỹ đề cập đến trong thông điệp năm nay là giải quyết sự bất bình đẳng kinh tế với các hướng thực hiện được nêu: giải quyết tình trạng thất nghiệp dài hạn, mở rộng đầu tư cho giáo dục bậc mầm non, tăng chi tiêu xây dựng, hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng toàn quốc.
Trong quyết định táo bạo, ông Obama hứa sẽ công bố một sắc lệnh nâng mức lương tối thiểu cho người lao động theo hợp đồng mới của liên bang lên 10,1 USD/ giờ. Tổng thống Mỹ nhấn mạnh “ Nước Mỹ không đứng yên, và tôi cũng vậy”. Ông kêu gọi “ Hãy biến năm 2014 thành năm của hành động”.
Tổng thống Mỹ “rút gươm”
Thông điệp Liên bang 2014 được dân Mỹ trông đợi xem có “ điểm nhấn” gì mới khi suốt năm 2013, ông Obama luôn rơi vào tình trạng bế tắc khi thực hiện các chính sách đặt ra do Hạ viện Mỹ do đảng Cộng Hòa chiếm ưu thế liên tục bác bỏ các chương trình do tổng thống Mỹ trình lên.
Trong số các chính sách tiêu biểu bị “cản mũi kì đà” là dự luật nới lỏng chính sách nhập cư cho 11 triệu người đến Mỹ cư ngụ bất hợp pháp được trở thành công dân chính thức sau 8 năm nếu qua được các cuộc sát hạch của chính phủ. Dự luật Obamacare buộc mọi công dân Mỹ phải có bảo hiểm y tế cũng bị Hạ viện Mỹ bỏ phiếu cản trở nhiều lần. Đỉnh điểm của mâu thuẫn lưỡng đảng là việc Mỹ phải đóng cửa chính phủ từ ngày 1 đến 17-10-2013 do bất đồng về ngân sách cho năm tài khóa tiếp theo.
Thế nên, trong thông điệp năm nay, tổng thống Obama cam kết “ thực hiện các bước đi bỏ qua quy trình lập pháp” bất cứ nơi nào có thể để “mở rộng cơ hội cho các gia đình Mỹ”. Điều này đồng nghĩa, ông Obama sẽ thực hiện các chính sách bắng các chỉ thị mà không thông qua quy trình qua cửa Hạ viện- Thượng viện quốc hội.
Hiến pháp Mỹ quy định rõ “tổng thống có những quyền hạn rộng lớn để điều hành công việc quốc gia và các hoạt động của chính quyền liên bang. Tổng thống có thể ban hành các quy định, quy chế và chỉ thị, được gọi là những chế tại hành pháp, có hiệu lực bắt buộc của luật pháp đối với các cơ quan liên bang mà không cần có sự tán thành của Quốc hội”. Ông Obama sau một năm bị đảng Cộng Hòa ngăn cản đã quyết định rút “thanh gươm” mà Hiến pháp ban cho để giải quyết.
Phản ứng ngay sau đó, BBC dẫn lời Paul Ryan- dân biểu đảng Cộng Hòa ( từng là ứng viên chức phó Tổng thống bên cạnh Mitt Romney đợt tranh cử 11-2012) mỉa mai “ nghe như ông ta muốn đi lòng vòng quanh Hiến pháp”. Paul Ryan bồi thêm “ nếu bạn muốn viết luật, đã có các đại biểu dân cử ở Thượng viện, các nhà lập pháp viết luật. Tổng thống không viết luật”.
Katty Kay của BBC nhận định “ trong thông điệp năm ngoái, Obama tập trung vào 3 vấn đề: chính sách nhập cư, kiểm soát súng và bảo vệ môi trường. Thế nhưng một năm trôi qua vẫn chưa có bộ luật nào được ban hành. Dù còn 3 năm nhiệm kì, nhưng ở Mỹ người ta đang ráo riết tìm ứng viên cho cuộc đua vào ghế Tổng thống năm 2016. Hy vọng mỏng manh rằng trong thời gian ngắn còn tại vị, ông Obama sẽ thực hiện được một số cam kết quan trọng”.
Anh Duy
