Liệu cuộc trưng cầu dân ý ở một số nơi phía đông và nam Ukraine có được tổ chức theo dự kiến?
Phe thân Nga ở đông Ukraine sẽ họp để xem xét đề xuất hoãn trưng cầu dân ý về mở rộng quyền tự trị mà Tổng thống Nga Vladimir Putin đưa ra.
Các lãnh đạo phe ly khai ở Donetsk và Luhansk nói họ sẽ đưa vấn đề ra trước ‘hội đồng nhân dân’.
Cuộc trưng cầu dân ý dự kiến sẽ được tổ chức vào ngày 11/5 tới, và hàng triệu lá phiếu đã được chuẩn bị.
Ông Putin cho rằng việc hoãn bỏ phiếu có thể sẽ giúp tạo những điều kiện cần thiết cho đối thoại.
Trong một cử chỉ được cho là biểu hiện của sự thay đổi chính sách từ phía Nga, ông Putin nói cuộc bầu cử tổng thống ở Ukraine vào ngày 25/5 tới là một ‘bước đi đúng hướng’.
Tuy nhiên ông cho rằng lá phiếu sẽ chẳng quyết định được gì trừ phi quyền của “mọi công dân” được bảo vệ.
Thủ tướng tạm quyền Ukraine gọi việc ông Putin kêu gọi phe ly khai ở đông Ukraine hoãn cuộc trưng cầu dân ý, dự kiến sẽ được tổ chức vào cuối tuần này, là “không thật lòng”.
Ông Putin cũng cho biết Nga đã lui quân khỏi khu vực biên giới, tuy nhiên căng thẳng hiện vẫn rất cao.
Moscow đã tuyên bố sẽ bảo vệ quyền của người nói tiếng Nga ở miền nam và miền đông Ukrainetrước điều mà nước này gọi là chính phủ phi dân chủ ở Kiev.
Kiev đã bác bỏ yêu cầu được mở rộng quyền tự trị của những người biểu tình thân Nga vì lo ngại rằng điều này có thể khiến đất nước bị chia tách.
Chính phủ Ukraine trong những tuần qua đã điều quân đội để chiếm lại những tòa nhà công quyền đang bị phe nổi dậy chiếm đóng.
Ông Putin đã đề xuất các hoạt động quân sự do chính quyền Kiev triển khai ở đông Ukraine có thể được tạm ngưng để đổi lại việc hoãn cuộc trưng cầu dân ý dự kiến sẽ diễn ra ở một số nơi vào ngày 11/5.
Tuy nhiên, Thủ tướng Ukraine Arseniy Yatsenyuk đã cáo buộc ông Putin là “ăn nói thiếu suy nghĩ”.
Hôm 7/5, những người ly khai thân Nga đã tái chiếm tòa thị chính ở thành phố cảng Mariupol, không lâu sau khi nơi này rơi vào tay quân chính phủ.
Tổng thống Vladimir Putin nói ông sẵn sàng tìm kiếm lối ra cho khủng hoảng
Điều kiện đàm phán
Đề xuất của Tổng thống Putin được đưa ra sau cuộc họp ở Moscow với ông Didier Burkhalter, tổng thống Thụy Sỹ và hiện là chủ tịch Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE).
Bình luận về cuộc bầu cử tổng thống sắp tới tại Ukraine, ông Putin nói: “Tôi muốn nhấn mạnh rằng … mặc dù họ đang đi đúng hướng, [họ] không thể quyết định bất cứ gì nếu tất cả người dân ở Ukraine không hiểu được quyền lợi của mình sẽ được bảo vệ như thế nào sau cuộc bầu cử.”
Ông cũng cho biết quân Nga đã được rút khỏi khu vực biên giới giáp với Ukraine để lui về “những nơi tập huấn thông thường”, mặc dù Nato nói vẫn “chưa nhìn thấy sự thay đổi đáng kể nào về cách bố trí quân đội dọc khu vực biên giới”.
Phóng viên BBC ở Moscow Steve Rosenberg nói Tổng thống Putin không phải là người hay quay đầu đột xuất, nhưng những bình luận mới nhất của ông này về Ukraine có thể là dấu hiệu cho thấy một sự thay đổi về quan điểm từ Điện Kremlin, điều sẽ được phương Tây xem xét một cách thận trọng.
Hôm 7/5, quân chính phủ đã kiểm soát được tòa thị chính ở thành phố cảng Mariupol trong một thời gian ngắn, trước khi tòa nhà này bị phe thân Nga tái chiếm.
Trong khoảng thời gian đó, họ đã bắt giữ 16 nhà hoạt động và đưa những người này vào đồn cảnh sát, dẫn đến một vụ đối đầu bạo lực giữa thân nhân và bạn bè của những người bị bắt giữ với lực lượng an ninh.
Cờ của Cộng hòa Nhân dân Donetsk được treo trên nóc tòa nhà thị chính ở Mariupol
Một số diễn biến khác hôm 7/5:
- Chính phủ đã đề nghị với liên đoàn bóng đá Ukraine rằng những trận thi đấu còn lại trong mùa giải năm nay sẽ không có khán giả. Bên cạnh đó, những trận đấu đã được lên lịch ở Donetsk, Luhansk, Odessa và Kharkiv sẽ được chuyển đến những nơi khác.
- Ngân hàng trung ương Ukraine đã nhận được 3,19 tỷ đôla đầu tiên trong gói viện trợ 17 tỷ đôla từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế.
- Bộ Giáo dục Nga đã chỉ đạo đưa lý do dẫn đến việc sáp nhập Crimea vào các môn học.
Căng thẳng lên cao kể từ khi các lực lượng được Nga hậu thuẫn kiểm soát bán đảo Crimea, nơi sau đó đã bỏ phiếu chọn sáp nhập vào Nga thông qua cuộc trưng cầu dân ý mà cả Kiev và phương Tây cho là bất hợp pháp.
Cuộc trưng cầu dân ý này diễn ra sau khi tổng thống thân Nga của Ukraine, ông Viktor Yanukovych, bị những người biểu tình ủng hộ phương Tây lật đổ hồi tháng Hai.
