MOSCOW — Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố ông ‘có quyền’ gửi quân đội vào Ukraine nhưng hy vọng ông sẽ “không phải thực thi quyền đó’. Từ Moscow, thông tín viên Michael Eckels gửi về bài tường thuật cho đài VOA.
Phát biểu trực tiếp trong một chương trình hội thoại truyền hình sau khi xảy ra một cuộc xung đột ở miền đông Ukraine trong đó 3 người biểu tình thân Nga được báo cáo là thiệt mạng, ông Putin cảnh báo giới hữu trách Ukraine về ‘vực thẳm mà họ đang tiến vào’ và kêu gọi đối thoại. Ông cũng thừa nhận lần đầu tiên rằng lực lượng Nga đã có mặt ở Crimea, mà Moscow sáp nhập với Nga hồi tháng trước. Trước đây ông nhấn mạnh rằng những người mang súng đeo mặt nạ, và giả trang đã chiếm Crimea là một lực lượng “tự vệ” địa phương.
Nhưng ông Putin không đi đến chỗ nói là lực lượng Nga hiện đang hoạt động ở miền đông Ukraine.
Ông Putin nói thật là điều vô lý. Không có binh sĩ hay lực lượng Nga nào ở miền đông Ukraine. Ông nói thêm rằng việc Kyiv sử dụng quân lực trong khu vực là một trọng tội.
Ông Putin gay gắt chỉ trích phương Tây về việc tìm cách liên kết với Ukraine và nói rằng dân chúng ở miền đông Ukraine đã đứng lên chống lại nhà cầm quyền ở Kyiv, đã làm ngơ trước quyền lợi và các yêu cầu chính đáng của họ. Ông cũng nói ông sẽ không thừa nhận kết quả của cuộc bầu cử sắp tới của Ukraine vào ngày 25 tháng 5.
Ông Putin nói cuộc bầu cử vi phạm hiến pháp Ukraine vì ông Viktor Yanukovych vẫn còn là tổng thống về mặt pháp lý.
Ông Putin cũng khẳng định một lập trường cứng rắn về giá khí đốt cho Ukraine, mà Nga đã tăng 80% kể từ khi ông Yanukovych bị lật đổ. Ông Putin cảnh báo rằng Moscow sẽ bắt đầu đòi trả tiền trước cho khí đốt gửi đến Ukraine trong 1 tháng nếu không đạt được thỏa thuận thanh toán các khoản nợ. Ông hối thúc châu Âu viện trợ cho Ukraine.
“Vấn đề số 1 hiện nay là gì? Phải chăng là Nga không thể chịu đựng gánh nặng giúp Ukraine vượt qua cuộc khủng hoảng một mình. Phải chăng vì lý do này mà chúng tôi đã đề nghị các đối tác Âu châu và bạn bè rằng chúng ta họp càng sớm càng tốt và đề ra các phương pháp hỗ trợ cho nền kinh tế Ukraine? Lẽ dĩ nhiên ấy là nếu quý vị thực sự quan tâm đến phúc lợi của Ukraine, và thực sự yêu quý quốc gia Ukraine.”
Ông Putin cũng bày tỏ hy vọng về thành quả của các cuộc đàm phán hôm nay tại Geneve quy tụ Hoa Kỳ, Liên hiệp châu Âu, Nga và Ukraine lần đầu tiên kể từ khi cuộc khủng hoảng Ukraine bùng phát.
“Tôi nghĩ việc khởi sự các cuộc đàm phán hôm nay là rất quan trọng, và điều rất quan trong hiện này là cùng suy nghĩ làm cách nào để khắc phục tình hình này và đề ra một cuộc đối thoại thực sự với dân chúng.”
Các giới chức chính quyền Obama đã hạ giảm tầm quan trọng mà mọi kỳ vọng đặt vào các cuộc họp ở Geneve sẽ đem lại sự đột phá hay các nhượng bộ của Nga có ý nghĩa đủ để tránh những biện pháp trừng phạt mới của Hoa Kỳ.
Trong bối cảnh Ukraine chật vật để kiềm chế một cuộc nổi dậy thân Nga trong vùng miền đông, chính quyền Obama đang chuẩn bị thêm các biện pháp chế tài Moscow và một sự củng cố viện trợ cho quân đội Ukraine trong những ngày sắp tới, theo lời các giới chức Hoa Kỳ hôm thứ tư.
