Những cam kết thắt chặt quan hệ nhiều mặt Nhật Bản – ASEAN đã được đưa ra nhân dịp hội nghị thượng đỉnh đặc biệt đánh dấu 40 năm quan hệ song phương.
Thủ tướng Shinzo Abe (phải) và Tổng thống Philippines Benigno Aquino III tại Tokyo ngày 13.12 – Ảnh: Reuters
Khu vực Đông Nam Á tăng trưởng năng động và có vị thế ngày càng tăng trong chính sách đối ngoại và an ninh của các cường quốc đang trở thành một trong những ưu tiên tranh thủ của Thủ tướng Shinzo Abe. Kể từ khi lên cầm quyền cách đây gần 1 năm, ông đã đi thăm đủ 10 thành viên ASEAN. Tác động ngày càng lớn của Trung Quốc trong khu vực càng củng cố thêm quyết tâm của Nhật nhằm tái khẳng định vai trò cũng như tạo đối trọng.
Điều này được minh chứng bằng cam kết viện trợ 20 tỉ USD cho các nước Đông Nam Á tại Hội nghị Thượng đỉnh kỷ niệm 40 năm quan hệ Nhật – ASEAN, sẽ chính thức diễn ra tại Tokyo vào hôm nay 14.12. Theo Đài NHK, Thủ tướng Abe sẽ công bố 2.000 tỉ yen (20 tỉ USD) cho vay và viện trợ không hoàn lại trong 5 năm, cùng khoản tăng thêm 10 tỉ yen cho Quỹ hội nhập Nhật – ASEAN.
Cũng nằm trong đợt hội nghị, ngày 13.2 Thủ tướng Abe đã có các cuộc gặp song phương với Tổng thống Philippines Benigno Aquino III, Tổng thống Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono và Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long. Cùng ngày, Tokyo thông báo quyết định mở rộng và tái ký các thỏa thuận hoán đổi tiền tệ với 3 đối tác trên, theo AFP. Các chuyên gia đánh giá, đây là một phần nỗ lực của Nhật nhằm tăng cường hợp tác về thương mại, tài chính cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư vào ASEAN trong bối cảnh môi trường kinh doanh ở Trung Quốc không còn thuận lợi do căng thẳng giữa 2 nước.
Ngoài ra, trong cuộc họp báo chung hôm qua, Thủ tướng Abe và Tổng thống Aquino III tuyên bố 2 nước tái khẳng định các tranh chấp trong khu vực cần được giải quyết một cách hòa bình, cũng như phải đảm bảo tự do lưu thông trong vùng không phận quốc tế, theo Reuters. Tổng thống Indonesia Yudhoyono thì hoan nghênh nỗ lực của Nhật tăng cường hợp tác an ninh với ASEAN, nhưng cũng bày tỏ hy vọng nước này có thể hàn gắn quan hệ với Trung Quốc mà theo ông là “rất hệ trọng đối với tương lai khu vực”.
Các tuyên bố trên được đưa ra trong bối cảnh đang có nhiều quan ngại về an ninh khu vực, đặc biệt là sau khi Trung Quốc thiết lập Vùng nhận diện phòng không (ADIZ) trên biển Hoa Đông.
Mỹ, Nhật, Hàn đối phó ADIZ của Trung Quốc
Thủ tướng Nhật Shinzo Abe và Phó tổng thống Mỹ Joe Biden tái khẳng định hai nước sẽ tăng cường hợp tác nhằm giải quyết vấn đề ADIZ của Trung Quốc. Trong cuộc điện đàm ngày 12.12, ông Biden cho biết đã bày tỏ lo ngại với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, cũng như tuyên bố việc lập ADIZ của Trung Quốc là “không thể chấp nhận”. Cùng ngày, tàu chiến và máy bay Nhật và Hàn Quốc đã phối hợp diễn tập tìm kiếm và cứu hộ chung ở biển Hoa Đông, tại khu vực chồng lấn giữa ADIZ của Nhật và ADIZ Trung Quốc, theo Đài NHK. |
Trùng Quang