Khởi đầu chuyến thăm châu Á, Tổng thống Mỹ Barack Obama khẳng định nhóm đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư nằm trong khuôn khổ hiệp ước an ninh Mỹ – Nhật Bản.
Thủ tướng Abe (phải) đón Tổng thống Obama trước nhà hàng sushi Sukiyabashi Jiro ở Tokyo tối 23.4 – Ảnh: AFP
Tối 23.4, chuyên cơ Air Force 1 đã đáp xuống Tokyo, mở đầu chuyến thăm Nhật Bản của Tổng thống Mỹ Barack Obama, theo Kyodo News. Sau khi rời phi trường, ông Obama có buổi ăn tối thân mật với Thủ tướng nước chủ nhà Shinzo Abe tại một nhà hàng sushi nổi tiếng thế giới. Theo dự kiến, hai nhà lãnh đạo sẽ chính thức dự hội nghị thượng đỉnh song phương với mục tiêu “hiện đại hóa mối quan hệ đồng minh an ninh” vào hôm nay 24.4. Sau hội nghị, ông Obama sẽ phát biểu trong một sự kiện của thanh niên Nhật Bản và tham dự quốc yến tại Hoàng cung.
Giới quan sát khẳng định chuyến thăm Nhật và 3 nước châu Á khác là Hàn Quốc, Malaysia và Philippines lần này nhằm khẳng định cam kết của Mỹ đối với khu vực giữa lúc có một số ý kiến cho rằng chính sách xoay trục sang châu Á – Thái Bình Dương do Tổng thống Obama đề ra đang chuyển động quá chậm chạp. An ninh và tranh chấp chủ quyền được cho là sẽ chiếm phần quan trọng trong chương trình nghị sự của chuyến công du.
Cùng ngày, tờ Yomiuri Shimbun đăng tải bài phỏng vấn ông Obama được thực hiện ngay trước khi ông lên đường. Trong đó, ông khẳng định hiệp ước an ninh song phương Mỹ – Nhật cũng được áp dụng đối với nhóm đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư. “Chính sách của Mỹ rất rõ ràng. Nhóm đảo đang do Nhật Bản quản lý và nằm trong phạm vi của hiệp ước”, Tổng thống Mỹ khẳng định. Ông tuyên bố thêm là Mỹ quyết tâm đối thoại, tăng cường quan hệ với Trung Quốc nhưng điều này không có nghĩa là chuyện Washington sẽ hy sinh các đồng minh. Theo truyền thông Nhật, sau cuộc thượng đỉnh, ông Obama và ông Abe sẽ ra tuyên bố chung khẳng định hai nước không chấp nhận ý đồ dùng vũ lực để thay đổi hiện trạng trong khu vực. Ngay lập tức, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương lên tiếng phản đối các tuyên bố của ông Obama còn Tân Hoa xã đăng bài xã luận chỉ trích Mỹ đang thực thi chính sách “kiềm chế Trung Quốc”.
Ngoài vấn đề an ninh, thương mại cũng là một vấn đề hệ trọng trong chuyến thăm lần này và trong toàn bộ chính sách xoay trục của Mỹ. Theo Reuters, Tổng thống Obama sẽ nỗ lực tháo gỡ các vướng mắc với Nhật về bảo hộ ngành xe hơi và nông nghiệp để nhanh chóng hoàn tất thương thảo Hiệp định đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP). Một số chuyên gia cho rằng dù vẫn còn bất đồng, cũng có khả năng hai bên sẽ đạt được một thỏa thuận vào phút chót.
Thụy Miên
