Thứ trưởng Ngoại giao William Burns (trái) và Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Dương Khiết Trì tại cuộc họp ở Trung Nam Hai, 22/1/14
Hoa Kỳ lại một lần nữa lên tiếng hối thúc Trung Quốc hợp tác với các nước láng giềng để giảm thiểu căng thẳng ở Biển Đông Trung Hoa (Hoa Đông) và Biển Nam Trung Hoa (Biển Đông).
Theo lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Marie Harf, lời kêu gọi này được Phó Bộ trưởng Ngoại giao William Burns trình bày với các nhà lãnh đạo Trung Quốc khi ông đến thăm Bắc Kinh từ ngày 21 đến ngày 23 tháng 1.
Tại cuộc họp báo ở Washington hôm thứ Năm, bà Harf cho biết ông Burns đã nhấn mạnh rằng tất cả các bên cần phải tránh thực hiện những hành động đơn phương để khẳng định đòi hỏi chủ quyền lãnh thổ và lãnh hải ở Biển Hoa Đông và Biển Đông.
Ngoài ra ông Burns cũng nhắc lại lập trường cố hữu của Washington là các bên tranh chấp thông qua phương tiện ngoại giao để giải quyết những mối bất đồng.
Lời kêu gọi này được đưa ra trong lúc Trung Quốc tiếp tục tiến hành cuộc tập trận hải quân ở Biển Đông sau khi có những hành động gây lo ngại và bất bình cho các nước trong khu vực trong thời gian gần đây.
Báo chí Trung Quốc cho biết một đội tàu của Hạm đội Nam Hải hôm thứ Tư đã hoàn tất điều mà họ gọi là “nhiệm vụ tuần tra” ở quần đảo Tây Sa (Việt Nam gọi là Hoàng Sa) và đang trên đường tiến tới một khu vực khác ở Biển Đông, nơi Trung Quốc có tranh chấp chủ quyền với Việt Nam, Philippines, Đài Loan, Malaysia và Brunei.
Tờ Hoàn cầu Thời báo trích thuật tin tức báo chí Philippines nói rằng Manila đã lên tiếng phản đối hành động của Trung Quốc và chuẩn bị thiết lập một cơ sở ra đa trên quần đảo Bataan để theo dõi các hoạt động của tàu bè Trung Quốc.
Cuộc tập trận của hải quân Trung Quốc diễn ra không lâu sau khi chính quyền tỉnh Hải Nam ban hành những qui định mới về đánh cá trong vùng biển chiếm gần 2 phần 3 diện tích Biển Đông, gây lo ngại và bất bình cho nhiều nước, kể cả Việt Nam, Philippines, Hoa Kỳ và Nhật Bản.
Trước đó, Bắc Kinh cũng làm cho căng thẳng trong vùng Đông Bắc Á gia tăng đáng kể qua việc tuyên bố thiết lập vùng nhận dạng phòng không ADIZ, bao trùm những hòn đảo mà Trung Quốc có tranh chấp chủ quyền với Nhật Bản và Nam Triều Tiên. Washington, Tokyo, và Seoul đã phái máy bay quân sự bay vào vùng đó để bày tỏ sự chống cự đối với điều mà họ cho hành động đơn phương của Trung Quốc nhằm thay đổi hiện trạng trong khu vực.
Ngày hôm nay, báo chí nhà nước Trung Quốc lên tiếng hô hào cho việc tăng cường hợp tác với các nước Đông Nam Á và cho rằng tranh chấp Biển Đông không nhất định phải dẫn tới tình trạng đối đầu trong khu vực.
Bài bình luận, do Tân Hoa Xã đăng tải với nhan đề “Tranh chấp Biển Nam Trung Hoa không nên che mờ hợp tác khu vực”, cho biết giới lãnh đạo mới ở Trung Quốc hết sức coi trọng việc phát triển quan hệ với các nước thành viên ASEAN và xem đây là một phần then chốt của các ưu tiên trong chính sách đối ngoại của Bắc Kinh.
Bài viết cho rằng thông qua việc “gác lại tranh chấp, cùng nhau khai thác”, các bên liên hệ sẽ có thời giờ để tìm kiếm những giải pháp hữu hiệu và lâu dài cho các vụ tranh chấp.
Bài bình luận cũng nói rằng “các tác nhân bên ngoài”, rõ ràng là ám chỉ Hoa Kỳ và Nhật Bản, hãy ngưng can dự vào những vụ tranh chấp biển đảo khu vực và tránh đưa ra những tín hiệu sai lạc, có thể làm cho một số nước trong khu vực có những hành động liều lĩnh.
