TTO – Hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Âu (EU) khai mạc tại Brussels (Bỉ) tối 24-10 (giờ địa phương) với nhiều vấn đề nóng bỏng từ bê bối nghe lén của tình báo Mỹ đến vấn đề tăng trưởng kinh tế.
Thủ tướng Đức Angela Merkel muốn có một khuôn khổ quy định về tình báo với Mỹ – Ảnh: Reuters
heo tờ Deutsche Welle, bầu không khí căng thẳng bao trùm hội nghị liên quan đến thông tin Mỹ theo dõi thủ tướng Đức Angela Merkel. Hội nghị, kéo dài trong hai ngày 24 và 25-10, vốn là nơi 28 nước thành viên tập trung thảo luận về các vấn đề kinh tế như tăng trưởng, việc làm, liên minh kinh tế-tiền tệ của khối.
Hàng loạt lãnh đạo các nước châu Âu như Hà Lan, Phần Lan, Thụy Điển, Bỉ, Áo và Đức cho rằng việc Mỹ theo dõi liên lạc cá nhân của công dân các nước châu Âu là không thể chấp nhận được.
Thủ tướng Bỉ Elio Di Rupo kêu gọi các nước châu Âu cần có biện pháp đối phó thích hợp. Còn chủ tịch Ủy ban châu Âu José Manuel Barroso cũng cho biết hội nghị sẽ đẩy nhanh việc thông qua luật mới về bảo vệ dữ liệu cá nhân của công dân EU, có thể vào cuối năm nay hoặc đầu năm sau.
Trước đó, Thủ tướng Đức cũng chỉ trích mạnh mẽ hành động do thám của Washington nhắm vào bà. Bà Merkel đã gặp tổng thống Pháp Francois Hollande để thảo luận phối hợp phản ứng với Mỹ và kêu gọi gặp song phương với Mỹ để thương lượng lại khuôn khổ các quy tắc do thám. “Rõ ràng là vài thứ cần phải thay đổi đáng kể, chúng tôi sẽ dồn mọi nỗ lực để thúc đẩy một thỏa thuận chung” – bà Merkel nói.
Theo hãng tin Reuters, bà Merkel khẳng định hành vi nghe lén đồng minh của Washington phải chấm dứt và tổng thống Mỹ Barack Obama cần hành động thay vì chỉ lên tiếng xin lỗi. Đức và Pháp muốn đạt một thỏa thuận với Mỹ về hợp tác tình báo.
Bà Merkel cho biết theo thỏa thuận này, Mỹ sẽ phải cam kết không do thám Đức và Pháp. Bà Merkel nhấn mạnh đã đến lúc Mỹ phải ký thỏa thuận này với Đức và Pháp, đặc biệt sau vụ xìcăngđan nghe lén vừa qua. “Chúng ta cùng chiến đấu ở Afghanistan, binh sĩ của chúng ta cùng đối mặt với nguy hiểm và đôi lúc hi sinh cùng nhau”.
“Tình bạn và sự hợp tác giữa các nước EU và Mỹ không phải là con đường một chiều. Châu Âu cần điều đó và Mỹ cũng phải cần bạn bè” – bà Merkel nói.
Chủ tịch EU Herman Van Rompuy cho biết các nước khác sẽ ủng hộ Berlin và Paris với hy vọng đạt được sự thống nhất về vấn đề tình báo “trước cuối năm nay”, theo AFP.
Trên thực tế, Mỹ từng ký thỏa thuận không do thám với Anh, Úc, New Zealand và Canada, một liên minh có tên “Năm con mắt”, sau Thế chiến II. Tuy nhiên Washington ngần ngại không muốn ký thỏa thuận tương tự với các nước khác.
Bên cạnh đó, tại hội nghị này, các lãnh đạo EU cũng thảo luận về tăng trưởng của khu vực trong bối cảnh các nước như Tây Ban Nha vừa thoát khỏi suy thoái còn Ireland chấm dứt chương trình giải cứu cuối năm nay.
Ngoài ra, vấn đề di cư cũng là chủ đề nóng tại hội nghị lần này sau 2 vụ chìm tàu liên tiếp ở ngoài khơi nước Ý khiến hơn 400 người di cư chết đuối. Theo thống kê, đã có khoảng 17.000 – 20.000 người thiệt mạng khi cố vượt biển Địa Trung Hải di cư tới châu Âu.
