Đức cho biết sẽ cử các lãnh đạo tình báo cấp cao sang Washington để “thúc đẩy” quá trình điều tra cáo buộc nói Mỹ theo dõi thủ tướng nước này, bà Angela Merkel.
Các lãnh đạo phụ trách tình báo trong và ngoài nước sẽ có buổi đối thoại với Nhà Trắng và Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA), người phát ngôn chính phủ Đức cho biết.
Trước đó, Đức và Pháp nói hai nước này muốn Hoa Kỳ phải ký một quy ước không do thám trước cuối năm nay.
Các lãnh đạo châu Âu đã cảnh báo rằng việc thiếu đi niềm tin có thể sẽ gây tổn hại cho cuộc chiến chống khủng bố.
Ngoài cáo buộc nghe lén điện thoại của bà Merkel, NSA còn bị loan tin là đã theo dõi các cuộc gọi của hàng triệu công dân Đức và Pháp.
Vào thứ Sáu, 25/10, Tây Ban Nha cũng đã cho triệu hồi đại sứ Hoa Kỳ để yêu cầu giải thích và thể hiện sự bất bình trước tin nói công dân nước này cũng bị theo dõi.
“Chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục đối thoại với các đồng minh … Chuyến công du của phái đoàn Đức sang Mỹ trong những tuần tới là bằng chứng cho điều đó“
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, bà Jen Psaki, thừa nhận những tiết lộ này, vốn hầu hết bắt nguồn từ người rò rỉ thông tin Edward Snowden, đã “gây căng thẳng với một số đồng minh” của Mỹ.
“Chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục đối thoại với những đồng minh nói trên. Chuyến công du của phái đoàn Đức trong những tuần tới sang Mỹ là bằng chứng cho điều đó,” bà nói thêm.
Bà Psaki cũng tiết lộ cuộc điều tra về công tác thu thập thông tin tình báo của Hoa Kỳ, được Tổng thống Obama khởi xướng, sẽ xem xét ảnh hưởng của những hoạt động này tới chính sách đối ngoại.
“Đội ngũ những chuyên gia cao cấp từ bên ngoài … sẽ xem xét cách thức để chúng ta có thể duy trì niềm tin từ công chúng cũng như xem xét ảnh hưởng tới chính sách đối ngoại của những hoạt động theo dõi, nhất là trong thời đại mà công chúng có thể tiếp cận ngày càng nhiều thông tin hơn,” bà nói.
Vào thứ Sáu, 25/10, trang web của NSA không thể truy cập được trong nhiều tiếng đồng hồ. Nhiều nhóm hacker sau đó đã lên tiếng nhận trách nhiệm tấn công trang web.
Tuy nhiên người phát ngôn của NSA, bà Vanee Vines, sau đó cho biết nguyên nhân vụ việc là do trục trặc trong lúc tiến hành cập nhật trang web theo dịnh kỳ.
“Tin nói trang web không truy cập được do bị tấn công gây nghẽn là không đúng sự thật,” bà nói.
‘Hạt giống của sự bất tín’
Bộ Ngoại giao Mỹ cho biêt sẽ tiếp tục đối thoại với các đồng minh để giải quyết bất đồng về chương trình do thám
Người phát ngôn chính phủ Đức, ông Georg Streiter, không nêu cụ thể thời điểm chuyến đi của phái đoàn tình báo Đức sang Washington, nhưng cho biết chuyến đi được sắp xếp trong một thời gian khá ngắn.
“Tôi chưa thể nói điều gì sẽ được đưa ra, do ai và theo hình thức thế nào”, ông nói với các phóng viên.
“Nhưng quý vị sẽ sớm được biết những thông tin trên, vì chúng tôi đang nỗ lực hết sức để tiến hành điều này một cách nhanh chóng”.
Bà Merkel đã thể hiện rõ sự bất bình trước các cáo buộc về chương trình do thám của Mỹ mà truyên thông Đức đưa ra trước đó khi đến Brussels vào thứ Năm, 24/10 để dự hội nghị thượng đỉnh châu Âu.
Phát biểu trước các phóng viên, bà nói “một khi hạt giống của sự bất tín đã được gieo, nó sẽ không có ích cho sự hợp tác … và khiến điều này trở nên khó khăn hơn.”
Bà cũng nói sẽ “nỗ lực hết sức để tiến tới một sự hiểu biết chung trước cuối năm nay về sự hợp tác giữa các cơ quan tình báo Đức-Mỹ và Pháp-Mỹ, để tạo khuôn khổ cho sự hợp tác.”
Trong một cuộc họp báo vào thứ Sáu, 25/10, bà Merkel nói cả Berlin và Paris sẽ lần lượt thúc giục Washington tiến tới một thỏa thuận “rõ ràng, trên tinh thần của một khối đồng minh.”
Tổng thống Pháp Francois Hollande nói mục đích của giải pháp này là để “làm sáng tỏ quá khứ và thiết lập một khuôn khổ cho tương lai để chấm dứt những hoạt động theo dõi không được kiểm soát.”
Tuyên bố chung
NSA bị cáo buộc nghe lén điện thoại của 35 lãnh đạo khác trên thế giới
Giới quan sát nói có thể các nước đang muốn tiến tới một thỏa thuận tương tự thỏa thuận chia sẻ thông tin tình báo dưới tên gọi ‘Five Eyes’ mà Hoa Kỳ đã ký với Anh quốc, Úc, New Zealand và Canada sau Thế chiến thứ Hai.
Thủ tướng Anh David Cameron tái xác nhận “quan hệ đối tác đặc biệt” giữa Anh quốc với Hoa Kỳ về vấn đề an ninh, nhưng cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với Pháp và Đức: “Tôi hiểu điều các nước khác muốn làm, và tôi nghĩ là Tổng thống Obama cũng vậy,” ông nói.
Tuyên bố chung từ các lãnh đạo châu Âu vào thứ Sáu, 25/10, nói những rắc rối liên quan đến công tác tình báo đã “gây quan ngại sâu sắc” trong người dân châu Âu.
Các lãnh đạo châu Âu “coi trọng quan hệ đối tác gần gũi giữa châu Âu và Hoa Kỳ và đánh giá cao mối quan hệ đó,” đồng thời “nhấn mạnh công tác thu thập thông tin tình báo là một yếu tố quan trọng trong cuộc chiến chống khủng bố.”
Tuy nhiên, tuyên bố này cũng nói: “Sự thiếu vắng niềm tin có thể làm tổn hại đến những hoạt động hợp tác cần thiết trong lĩnh vực thông tin tình báo.”
Hiện có tin NSA cũng theo dõi điện thoại của 35 lãnh đạo khác trên thế giới.
Tuy nhiên Nhà Trắng nói Hoa Kỳ không hề nghe lén điện thoại của Thủ tướng David Cameron.
Người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia của Nhà Trắng, Caitlin Hayden, vào thứ Sáu, 25/10, cho biết những cuộc hội đàm của thủ tướng Anh quốc “chưa bao giờ và sẽ không bao giờ bị Hoa Kỳ theo dõi.”
