Tòa án Tối cao Hoa Kỳ ngày thứ Hai sẽ đưa ra một phán quyết có lẽ là phán quyết quan trọng nhất suốt 25 năm qua về vấn đề phá thai, giải quyết một tranh chấp mà có thể thay đổi quyền hiến định cho việc phá thai và ảnh hưởng đến hàng ngàn người phụ nữ.
Trọng tâm của vụ kiện tập trung vào việc liệu một luật của bang Texas ở vùng tây nam có giúp bảo vệ sức khỏe của những người phụ nữ muốn phá thai hay không, hay là đặt ra một “gánh nặng thái quá” trái với quy định của hiến pháp nhằm ngăn họ phá thai. Luật của Texas, cũng tương tự như những luật đã được ban hành ở những bang bảo thủ khác, bắt buộc bác sĩ phá thai phải có những đặc quyền nhận bệnh nhân tại những bệnh viện ở gần cơ sở thai của họ, và những cơ sở phá thai phải được trang bị những thiết bị y tế tốn kém cấp bệnh viện.
Texas ban hành luật này vào năm 2013 và đã bênh vực sự cần thiết của nó nhằm bảo vệ phụ nữ trong những cơ sở y tế an toàn. Đó là lập luận mà những người ủng hộ phá thai bác bỏ, nói rằng luật này chủ yếu nhằm mục đích cắt giảm 70.000 ca nạo phá thai mà phụ nữ Texas tìm kiếm mỗi năm.
Kể từ khi luật của Texas có hiệu lực, những người ủng hộ quyền phá thai nói rằng những quy định của nó bắt buộc bác sĩ phải có đặc quyền nhận bệnh nhân tại bệnh viện và những cơ sở phá thai phải có những thiết bị giống như ở bệnh viện đã khiến khoảng một nửa trong số 40 cơ sở phá thai ở bang này đóng cửa, và rằng thậm chí sẽ có thêm những cơ sở sẽ bị đóng cửa nếu luật này được giữ nguyên.
Phán quyết sẽ do tám vị thẩm phán của Tòa án Tối cao đưa ra. Tòa án vẫn thiếu một thẩm phán kể từ khi Thẩm phán Antonin Scalia qua đời hồi tháng 2, ngay trước khi những luật sư đại diện bang Texas và những tổ chức ủng hộ quyền phá thai trình bày luận điểm của mình trong vụ kiện.
Scalia, một nhân vật bảo thủ kiên quyết của tòa án suốt gần 30 năm qua, là người quyết liệt chống đối phá thai. Với bốn thẩm phán có quan điểm tự do của tòa án có phần chắc sẽ đứng về phía những tổ chức ủng hộ quyền phá thai để đảo ngược phán quyết của tòa án cấp dưới giữ nguyên luật của Texas, kết cục sẽ lệ thuộc vào Thẩm phán Anthony Kennedy, người mà tại phiên tòa nghe chứng về tranh chấp này hồi tháng 3 nói rằng những tòa án cấp thấp hơn có thể cần phải nghe thêm chứng cứ trong vụ kiện.
Ba thẩm phán có quan điểm bảo thủ có phần chắc sẽ đứng về phía bang Texas trong tranh chấp này. Nếu Thẩm phán Kennedy biểu quyết cùng với họ thì tòa án lâm vào thế bế tắc 4-4, luật của Texas sẽ được giữ nguyên, dù không có tiền lệ toàn quốc nào sẽ được định ra.
