Tổng thống Donald Trump và đối thủ Joe Biden đối đầu kịch liệt và liên tục ngắt lời nhau trong cuộc tranh luận truyền hình đầu tiên giữa hai ứng viên.
Hai ông Trump – Biden nói đè lên nhau trong cuộc tranh luận đầu tiên Hai ứng viên liên tục nói chồng lên nhau trong cuộc tranh luận tay đôi đầu tiên, với Tổng thống Trump thường là bên cướp lời và buộc người điều phối phải can thiệp.
“Đất nước sẽ được phụng sự tốt hơn nếu chúng ta để cho cả hai phát biểu với ít sự ngắt quãng hơn”, Chris Wallace nói, hướng mắt về phía Tổng thống Donald Trump. “Tôi đang xin ông đấy, thưa ông”.
“Và cả ông ấy nữa chứ?”, tổng thống đáp trả, ý nói cựu Phó tổng thống Joe Biden.
“Thẳng thắn mà nói ông mới là người ngắt lời nhiều hơn”, Wallace cười.
Đó là đoạn hội thoại điển hình cho cuộc tranh luận đầu tiên giữa hai ứng viên cuộc bầu cử Mỹ năm 2020.
Hoặc sự kiện cũng có thể được gói gọn trong câu nói mà Wolf Blitzer, nhà báo kỳ cựu của CNN, thốt lên ngay sau khi đài Mỹ kết thúc phát sóng: “Đây rõ ràng là cuộc tranh luận hỗn loạn nhất lịch sử”.
Trong hơn 2/3 thời gian tranh luận giữa Tổng thống Donald Trump và cựu phó tổng thống Joe Biden, nhà lãnh đạo đương nhiệm của nước Mỹ liên tục ngắt lời đối thủ lẫn người điều phối Chris Wallace – nhà báo của Fox News, đài vốn có lập trường ủng hộ đảng Cộng hòa.
“Ông không thông minh chút nào cả, Joe. 47 năm qua ông không làm được gì hết”, Tổng thống Trump ngắt lời ông Biden khi ứng viên Dân chủ đang trình bày về chính sách bảo hiểm y tế.
Giới quan sát cho rằng ông Trump cố ý dùng chiến thuật này để bẻ gãy những đòn tấn công bằng dữ liệu thuyết phục từ đối thủ. Các chính sách của Trump không thể bị chỉ trích trước truyền hình Mỹ nếu ông “chiếm diễn dàn” và không để cho người khác nói.
Ứng viên đảng Dân chủ nhiều lần tỏ thái độ ngao ngán ra mặt trước cách tranh luận hỗn loạn từ đối thủ. Ông đã có lúc gọi ông Trump là “gã hề”, buột miệng bảo ông Trump “im miệng”. Người điều phối có lúc gần như cãi tay đôi với tổng thống để yêu cầu ông tôn trọng thời gian phát biểu theo quy định.
“Ông có muốn đổi chỗ với tôi không? Tôi sẵn lòng”, Wallace nói với Tổng thống Trump.
Vấn đề lớn nhất được nhắc lại liên tục trong cuộc tranh luận, dù chủ đề được thay đổi 6 lần, vẫn là đại dịch Covid-19 và chiến lược ứng phó yếu kém của chính phủ Donald Trump.
Ngày cuộc tranh luận tổng thống diễn ra, Mỹ đã có hơn 7,1 triệu ca nhiễm Covid-19 với hơn 205.000 người thiệt mạng vì virus corona, theo thống kê của Đại học Johns Hopkins.
Khi bị đối thủ xoáy vào vấn đề này, ông Trump tìm cách phản pháo bằng một loạt biện minh và cáo buộc ngược lại ông Biden. Tổng thống Mỹ viện dẫn nỗ lực chống dịch H1N1 (cúm lợn) năm 2009, đầu nhiệm kỳ Tổng thống Barack Obama, để hạ uy tín của ông Biden.
Ông Trump cho rằng nếu ông Biden là tổng thống và phải đối diện với đại dịch Covid-19 thì nước Mỹ đã có hàng triệu người chết. Kinh tế Mỹ sẽ còn thảm họa hơn nữa vì phe Dân chủ muốn “đóng cửa cả nước”, không sản xuất kịp khẩu trang và thiết bị y tế.
Tổng thống Trump cũng tiếp tục bảo vệ quyết định bổ nhiệm thẩm phán Tòa án Tối cao ngay giai đoạn bầu cử đang diễn ra. Ông nói các cuộc bầu cử luôn mang theo hệ quả, rằng ông đã chiến thắng trong năm 2016 và đương nhiên có quyền đề xuất thẩm phán lấp ghế mà bà Ruth Bader Ginsburg để lại sau khi qua đời.
Cuộc tranh luận tối 29/9 (sáng 30/9 giờ Việt Nam) là dịp hiếm hoi mà hai ứng viên đứng cạnh nhau và cùng đưa ra lập luận của mình về tương lai của nước Mỹ, vốn đang trải qua cùng lúc nhiều cuộc khủng hoảng: biểu tình rộng khắp phản đối phân biệt chủng tộc, đại dịch làm chết hơn 200.000 người, hàng triệu việc làm bị mất do phong tỏa.
Giãn cách xã hội đã khiến mùa tranh cử không còn những buổi vận động huyên náo, và cử tri ít cơ hội thấy tận mắt ứng viên của mình. Vì vậy, ít nhất về mặt hình ảnh, cuộc tranh luận càng trở nên quan trọng hơn.
Nhưng trong thời buổi chia rẽ gay gắt, số cử tri còn do dự là khá nhỏ so với những năm trước. Đa phần đã quyết định bầu cho ai. Điều này dẫn đến hoài nghi liệu cuộc tranh luận có tác động đáng kể tới bầu cử hay không, theo AP.
Cựu phó tổng thống Joe Biden bước vào cuộc tranh luận ở thế dẫn trước trong các thăm dò. Nhưng nhiều ý kiến cho rằng ông không thể hiện tốt trên sân khấu, nhất là khi bị ông Trump đả kích dồn dập với nhiều cáo buộc không có bằng chứng.
Với ông Trump, vốn chỉ còn 35 ngày để lật ngược thế cờ, rõ ràng đây là cơ hội tốt nhất để chuyển hướng cuộc đua năm nay. Ông muốn biến cuộc bầu cử không còn là một cuộc trưng cầu xem người Mỹ có tán thành cách ông xử lý dịch bệnh hay không, mà trở thành lựa chọn giữa hai ứng viên – giữa ông và đối thủ Joe Biden mà ông thường phê phán là nghiêng hẳn về cánh tả.
Ứng viên đảng Dân chủ tự tin công bố hồ sơ khai thuế của mình trong 4 năm qua, chỉ vài giờ trước cuộc tranh luận của ông với Tổng thống Donald Trump, người đang đối mặt với làn sóng chỉ trích sau bài điều tra bom tấn của New York Times.
Vợ chồng ông Joe Biden đã đóng 299.346 USD thuế thu nhập liên bang năm 2019, theo các bản kê khai nộp cho Sở Thuế vụ (IRS) do chiến dịch tranh cử của ông Biden công bố.
Số tiền này hoàn toàn trái ngược với khoản đóng góp 750 USD thuế thu nhập liên bang năm 2016 của Tổng thống Trump, người luôn tự hào về thành công với tư cách là doanh nhân tỷ phú, theo điều tra bom tấn của New York Times.
Nhà Biden cũng đóng hàng triệu USD tiền thuế trong các năm 2017, 2018 khi ông và vợ lần lượt kiếm được 4,5 triệu USD và 11 triệu USD.
Chiến dịch tranh cử cũng công bố hồ sơ khai thuế năm 2019 của vợ chồng bà Kamala Harris, người đồng hành cùng ông Biden trong cuộc đua tổng thống. Cụ thể, cặp đôi này đã đóng 1,18 triệu USD cho hơn 3,2 triệu USD thu nhập trong năm 2019.
Hơn 80 triệu người Mỹ sẽ xem buổi tranh luận đầu tiên giữa hai ứng viên tổng thống, nhưng rất ít người trong số họ sẽ quyết định lá phiếu của mình bằng cuộc tranh luận này.
“Tôi sẽ đánh ông ta như đánh trống. Tôi muốn tranh luận với ông ta lắm đây” – Cựu Phó tổng thống Mỹ Joe Biden.
“Chẳng khác gì các đấu sĩ La Mã cả” – Tổng thống Donald Trump.
Trong những bình luận mà họ từng có việc tranh luận, cả hai ứng viên đều tỏ ra tự tin. Họ đều tỏ ra mình sẽ bước vào các buổi tranh luận giữa ứng viên tổng thống như một cuộc “so găng” sống còn, quyết định thành bại trong cuộc đua vào Nhà Trắng. Tuy nhiên, trái ngược với tính chất trình diễn rất rõ của một buổi tranh luận truyền hình, ảnh hưởng của sự kiện này lại không quá lớn, ít ra nó không thể tác động đến phần lớn người xem đài.
Trong buổi tranh luận trên NBC, Lanhee Chen, nhà cố vấn cho chiến dịch tranh cử năm 2012 của Mitt Romney, nói rằng dù tổng thống đứng trước nhiều bất lợi – như cuộc khủng hoảng do Covid-19 gây ra – ông hoàn toàn có thể nói về những thành tựu của mình: đem một số nhà máy trở về Mỹ, chính sách thuế, nền kinh tế, những điều ông đã làm với Trung Quốc, những lời hứa ông đã thực hiện được. Dù vậy, chúng ta không bao giờ biết tổng thống sẽ chọn “phiên bản Donald Trump” nào.
“Donald Trump hoàn toàn có thể lên sân khấu và nói mọi điều ông ấy nghĩ ra lúc đó trong đầu”, ông Chen nói.
Một chiến lược khác tổng thống có thể sử dụng là gây sức ép lên ông Joe Biden, về việc làm ăn của con trai ông, hoặc các chính sách thời ông Biden là phó tổng thống, “để xem Biden phản ứng ra sao và có thể lộ ra điểm yếu”.
Buổi tranh luận sẽ diễn ra trong 90 phút và không có thời gian nghỉ quảng cáo. Sẽ không có tuyên bố mở đầu và câu hỏi đầu tiên sẽ do Tổng thống Donald Trump trả lời.
Người chủ trì cuộc tranh luận, biên tập viên Chris Wallace của Fox News, nói ông hy vọng có thể để cuộc tranh luận diễn ra tự nhiên.
Ông sẽ không xác thực những gì hai ứng viên nói vì đó là nhiệm vụ khổng lồ, tốn thời gian. Ông Wallace cũng cho biết ông sẽ cố gắng trở nên “vô hình nhất có thể”.
Wallace là người chọn sáu chủ đề tranh luận và những chủ đề này đã được Ủy ban về các cuộc tranh luận của tổng thống công bố vào tuần trước. Những chủ đề này là:
Cựu phó tổng thống Mỹ đã “đóng cửa họp kín”, không trả lời truyền thông vào ngày 24/9 tại đại bản doanh chiến dịch ở Wilmington, bang Delaware, để dự đoán những đòn tranh luận mà đối thủ sẽ tung ra. Ông thậm chí cho Bob Bauer, cố vấn cấp cao của mình và cựu luật sư Nhà Trắng, đóng thế ông Trump và tranh luận thử.
Buổi đối mặt tại Cleveland giữa hai ứng viên được đánh giá là cuộc tranh luận quan trọng nhất sự nghiệp chính trị của ông Biden. Cựu phó tổng thống Mỹ được kỳ vọng sẽ tận dụng cơ hội này và dập tắt những đòn công kích thiếu cơ sở suốt thời gian qua từ phe Cộng hòa và Tổng thống Trump, nhắm vào mức độ minh mẫn và tuổi tác của ông.
Tổng thống Trump ngày 27/9 tiết lộ ông đã có nhiều buổi luyện tập tranh luận với bạn bè, theo USA Today. Tại sự kiện ở Cleveland, tổng thống Mỹ sẽ là người đầu tiên nhận câu hỏi từ người điều phối Chris Wallace của Fox News.
Trả lời câu hỏi đầu tiên về việc đẩy nhanh bổ nhiệm thẩm phán Tòa án Tối cao, lấp vị trí mà cố thẩm phán Ruth Bader Ginsburg để lại, ông Trump nhận định ông là người chiến thắng cuộc bầu cử năm 2016 và việc bổ nhiệm thẩm phán mới là quyền đương nhiên của ông. Tổng thống Trump cho rằng phe Dân chủ nếu ở trong vị trí của ông cũng sẽ hành động y hệt.
“Thậm chí họ còn sẽ làm nhanh hơn nữa”, ông nói.
Cựu phó tổng thống Joe Biden ngay sau đó bật cười. Ông tiếp tục cười mỉm chi cho đến khi ông Trump kết thúc 2 phút trả lời đầu tiên.
Ông Trump không để cho người điều phối tranh luận Chris Wallace đặt câu hỏi cho cựu phó tổng thống Joe Biden, muốn nói cho bằng được ý của mình về chính sách thuốc bảo hiểm.
Sau khi Wallace buộc Tổng thống Trump để cho ông đặt câu hỏi, ông Trump nói: “Tôi đang tranh luận với anh, không phải với Joe”.
Tranh luận về chính sách bảo hiểm y tế, ông Joe Biden chỉ trích Tổng thống Trump không có bất kỳ kế hoạch nào và khiến hàng triệu người Mỹ mất quyền được chăm sóc y tế thông qua ObamaCare.
Tổng thống Trump liên tục chen ngang và nói: “Tôi đã sửa nó! Tôi đã sửa nó ở một mức độ nhất định”.
“20 phút trôi qua và chúng ta đã có tiếng ‘im đi đầu tiên”, phóng viên Marc Caputo của Politico thốt lên.
Khi ông Trump cố ngắt lời ông Biden, ứng viên đảng Dân chủ đáp trả: “Này ông, ông có thể im đi không?”.
Cựu phó tổng thống Biden cũng nói cuộc tranh luận giữa hai người không có chút hiệu suất nào và “không đúng chuẩn mực tổng thống” vì Tổng thống Trump liên tục cắt lời mỗi khi ông nói, không lắng nghe người điều phối.
“Cứ nói nhảm tiếp đi”, ông Biden nói với đối thủ.
Trước đó, khi ông Biden nhìn thẳng vào camera và kêu gọi người Mỹ đi bầu, ông Trump liên tục nói xen vào, hỏi ông Biden: “Các người sẽ tràn vào tòa án đúng không?” – nhắc lại cáo buộc đảng Dân chủ sẽ đẩy hệ thống tòa án Mỹ với những nhân vật cánh tả.
Cuộc tranh luận chuyển sang vấn đề Covid-19 sau một phân đoạn tranh luận không hiệu quả về Tòa án Tối cao đầy những lần cắt ngang lời nhau.
Ông Trump một lần nữa cố gắng đánh đồng đại dịch Covid-19 với đại dịch cúm lợn năm 2009. Tổng thống cáo buộc chính quyền ông Obama đã đối phó sai cách với đại dịch đó.
Ông Biden đáp lại bằng cách chỉ ra số người chết vì bệnh cúm lợn là khoảng 14.000 người, trong khi hơn 200.000 người Mỹ đã chết vì Covid-19.
Ông Biden lập luận không thể tin tưởng Tổng thống Trump về vấn đề Covid-19 vì trước đó ông Trump nói người Mỹ có thể tự bảo vệ mình bằng cách uống chất khử trùng. Ông Trump phản đối và cho biết ông có ý mỉa mai khi nói như vậy.
Người điều phối tranh luận Chris Wallace chất vấn tổng thống Mỹ về thời điểm có vaccine.
Ông Trump từng nói vaccine sẽ có trước ngày bầu cử Mỹ, trái ngược với phát biểu của giới chức y tế liên bang rằng nghiên cứu chỉ có thể hoàn tất trong năm sau.
Tổng thống Trump nói ông đã trao đổi với các công ty dược và “chúng ta sẽ có vaccine sớm hơn rất nhiều”.
“Đây là vấn đề rất nặng tính chính trị. Vì những người này (ông chỉ qua ông Biden) sẽ biến nó thành chính trị thay vì cứu sống người khác… Nó rất chính trị cũng chính vì những người cánh tả, có thể nói là cực tả”, ông nói.
“Biden liên tục phải nhìn thẳng về camera, hướng về phía khán giả như thể việc đó giúp ông đi xuyên qua tiếng ồn”, phóng viên Laura Barron-Lopez của Politico nhận định. Cuộc tranh luận đang trở nên ồn ào hơn bao giờ hết với những lần ngắt lời liên tục của ông Trump.
Tổng thống Trump lôi khẩu trang ra khi được hỏi về những bình luận nghi ngờ hiệu quả chống lại virus corona của chính ông: “Tôi đeo khẩu trang khi tôi nghĩ rằng tôi cần nó”.
Ông Biden nói các chuyên gia y tế cho biết 100.000 người có thể được cứu trong vài tháng tới, nếu người Mỹ thường xuyên đeo khẩu trang và thực hành giãn cách xã hội. Tổng thống đáp lại bằng cách tuyên bố nhiều chuyên gia y tế đã nói “điều ngược lại” về khẩu trang.
