Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden và Phó Thủ tướng Trung Quốc Lý Nguyên Triều tại Bắc Kinh, ngày 5/12/2013.
Phó Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden nói rằng tuy mối quan hệ của Washington với Bắc Kinh là phức tạp và hai nước có những bất đồng thật sự, xung đột không phải là không thể tránh được. Ông Biden tuyên bố như thế ngày hôm nay trong ngày cuối của chuyến đi thăm Bắc Kinh trong chuyến công du 3 nước Á châu. Từ thủ đô Trung Quốc, thông tín viên Bill Ide của đài VOA gởi về bài tường thuật sau đây.
Chuyến công du Á châu trong tuần này của Phó Tổng thống Biden đã bị bao phủ bởi những mối quan tâm về việc Trung Quốc thiết lập vùng nhận dạng phòng không ở Biển Đông Trung Hoa, bao trùm quần đảo mà Nhật Bản tuyên bố có chủ quyền.
Trung Quốc nói rằng vùng này được thiết lập để bảo vệ an ninh quốc gia và sẽ không ảnh hưởng tới tự do phi hành trong khu vực. Cho đến nay, Trung Quốc chưa can thiệp vào những chuyến bay trong vùng phòng không thường được gọi tắt là ADIZ mà họ tuyên bố thiết lập hồi tháng trước. Mặc dù vậy họ đã phái máy bay chiến đấu bay vào vùng này, làm tăng mối lo ngại về những vụ tính toán sai lầm trong không trung.
Cả ba nước Hoa Kỳ, Nhật Bản và Nam Triều Tiên đều đã phái máy bay quân sự bay vào vùng này mà không lý gì tới những đòi hỏi của Trung Quốc là phải thông báo trước cho Bắc Kinh.
Vùng ADIZ là một trong những vấn đề chính mà ngày hôm qua ông Biden đã thảo luận tại cuộc họp kéo dài hơn 5 giờ đồng hồ với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Tuy trước cuộc họp ông Biden đã không công khai nói tới vấn đề này, nhưng ngày hôm nay ông đã phát biểu như sau với một nhóm các nhà lãnh đạo doanh nghiệp ở Bắc Kinh.
“Loan báo đột ngột của Trung Quốc mới đây về việc thiết lập một vùng nhận dạng phòng không mới rõ ràng là đã tạo ra một sự bất bình đáng kể trong khu vực. Và trong cuộc nói chuyện với Chủ tịch Tập Cận Bình, tôi đã rất thẳng thắn khi trình bày lập trường kiên quyết của chúng tôi và những sự trông đợi của chúng tôi.”
Ông Biden cũng cho biết những sự bất đồng giữa Hoa Kỳ với Trung Quốc không chỉ giới hạn trong phạm vi các vấn đề an ninh.
“Chúng tôi có rất nhiều sự bất đồng, và một số những sự bất đồng sâu sắc đối với một số những vấn đề đó vào thời điểm này là sự đối xử với các nhà báo. Nhưng tôi tin rằng Trung Quốc sẽ mạnh hơn và ổn định hơn và có sức sáng tạo nhiều hơn nếu họ tôn trọng các quyền phổ quát của con người.”
Vị phó tổng thống của Mỹ nói thêm rằng mặc dù mối quan hệ là phức tạp và những sự bất đồng là có thực, nhưng xung đột với Trung Quốc không phải là không thể tránh được. Ông nói rằng Hoa Kỳ và Trung Quốc đang ra sức hình thành một mối quan hệ mới giữa các cường quốc và sắc thái chính của quan hệ đó là hợp tác và xây dựng.
“Cạnh tranh mọi mặt và cạnh tranh kịch liệt khác với xung đột về bản chất. Thật ra, chúng tôi nhận thấy có sự quan tâm chung đáng kể về mặt an ninh. Một Á châu Thái bình dương an ninh và hòa bình tạo điều kiện cho tăng trưởng kinh tế của toàn thể khu vực.”
Sau khi rời Trung Quốc, ông Biden sẽ đến thăm Nam Triều Tiên, là nước cũng đã mạnh mẽ chỉ trích vùng phòng không mới của Trung Quốc. Seoul là chặng dừng chân chót trong chuyến công du Á châu của ông Biden.